Co z absolutorium dla prezydenta Otwocka?

Od dwóch lat prezydent Otwocka – Zbigniew Szczepaniak – nie otrzymał absolutorium od Rady Miasta za wykonanie budżetu. W tym roku miało być podobnie, pojawiło się wiele kontrowersji, także podczas obrad Komisji Rewizyjnej. Uchwała nie została podjęta i pojawił się pat absolutoryjny.

Sesja absolutoryjna jest jedną z ważniejszych w całym roku samorządowym. Jeśli w jej wyniku dojdzie do odrzucenia uchwały o udzieleniu absolutorium, orzeka się, że prezydent go nie otrzymuje, czego skutkiem może być przeprowadzenie referendum o odwołanie go z urzędu. Tak się stało pod koniec ubiegłego roku.

W procedurze udzielenia absolutorium przedmiot zainteresowania stanowi realizacja wydatków i to, w jaki sposób gromadzone są dochody. Obie zmienne obecne są w sprawozdaniu, zgodnie z uchwalonym budżetem.

Według części otwockich radnych budżet za 2016 rok nie został zrealizowany przez prezydenta. Komisja rewizyjna w trakcie swoich obrad zmieniła treść wniosku za udzieleniem absolutorium na jego nieudzielenie. Dwóch członków, nie zgodziło się na taki stan rzeczy i wyszło z głosowania, przez co nie było kworum, czyli wymaganej większości. Brakowało też opinii regionalnej izby obrachunkowej, która pełni zewnętrzy nadzór nad jednostkami samorządu terytorialnego i ocenia wykonanie budżetu pod kątem rachunkowym i formalnym.

Podczas kolejnego posiedzenia komisji rewizyjnej, 29 czerwca, zaopiniowano 3 głosami za i dwoma przeciw projekt uchwały za nieudzieleniem absolutorium, a dzień później miała miejsce pięćdziesiąta pierwsza sesja Rady Miasta, na której głosowano za uchwałą.

Budżet jest wykonany tak jak trzeba – tłumaczył na sesji prezydent. – Natomiast kwestie sugestywnych podejść odnośnie niewykonania pewnych zadań, które w moim mniemaniu nie były możliwe do wykonania, chociażby nawet dlatego były one wstawione do budżetu jako zadanie nieprzygotowane na zasadzie zaprojektuj, wybuduj. Było więc dużo planów, które niekoniecznie miały szanse realizacji, tym bardziej, że - jak mówił - 2016 był szczególnym rokiem ze względu na setną rocznicę otrzymania przez Otwock praw miejskich oraz jeśli chodzi o zadania inwestycyjne, których było ponad 150. Większość została wykonana, jednak część nie była możliwa do zrealizowania.

Prezydent zapytał też przewodniczącego komisji rewizyjnej o opinię izby obrachunkowej, której jak się okazało, nie było. W dyskusję zaangażował się Jarosław Margielski, stojący na czele Rady Miasta. Według niego ocena RIO nie ma charakteru merytorycznego, a jedynie formalno-rachunkowy i brak w niej spojrzenia na budżet pod kątem gospodarności.

Podczas Rady Miasta doszło do głosowania nad nieudzieleniem prezydentowi absolutorium i uchwała nie została podjęta, ponieważ brakowało bezwzględnej większości głosów. Brak jest ustaw regulujących zaistniała sytuację. Odrzucenie uchwały o nieudzieleniu absolutorium nie oznacza, że zostało ono przyznane. Dochodzi do absolutoryjnego pata i organ stanowiący ani udzielił, ani nie udzielił absolutorium.

Czy taki stan rodzi jakiekolwiek skutki prawne? Otóż nie, co więcej, wbrew traktowaniu absolutorium, jako znaczącego rozstrzygnięcia w zakresie kontroli wewnętrznej nad finansami publicznymi, nawet nieodbycie sesji absolutoryjnej w ustawowym terminie nie pociąga za sobą żadnych konsekwencji prawnych – ocenia Jerzy Korczak z Uniwersytetu Wrocławskiego. – To tylko ilustracja problemu niepewności wobec stanu prawa w ramach stosunku nadzoru, zważywszy na to, że regionalna izba nadzoru bada uchwałę w sprawie absolutorium i, statystycznie rzecz biorąc, dosyć często stwierdza nieważność uchwały w sprawie nieudzielenia absolutorium z powodu uchybień proceduralnych, nie ma zaś podstaw do reakcji organu nadzoru wobec zaniechania podjęcia uchwały w tej sprawie – wyjaśnia profesor.

Edyta Grykałowska