Administracyjny czy statystyczny?

Podzielić Mazowsze - ale jak? Jedni mówią o wyodrębnieniu Warszawy i podziale na dwa województwa, drudzy o podziale statystycznym. Ale co to znaczy?

Opcja pierwsza - na dwa oddzielne województwa.

Pod koniec stycznia w mediach ogólnopolskich rozgorzała dyskusja na temat podziału Mazowsza. Wywołała ją wypowiedź marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego, który na Twitterze zapowiedział podział województwa z wyodrębnioną Warszawą. Potem podobnie wypowiedział się znany poseł PiS Marek Suski. Co prawda premier Beata Szydło podczas briefingu w Koniecpolu stwierdziła, że "rząd nie prowadzi żadnych prac związanych ze zmianami administracyjnymi w Polsce i utworzeniem nowego województwa", ale wypowiedzi innych prominentnych polityków partii rządzącej wskazują, że koncepcja nie została zarzucona.   Według niej wyodrębnienie Warszawy, jako oddzielnego regionu administracyjnego, pozwoli reszcie Mazowsza, które jest znacznie biedniejsze niż stolica, lepiej korzystać z funduszy unijnych na rozwój.  

Opcja druga - podział Mazowsza na dwa regiony statystyczne.

Za tym rozwiązaniem opowiedziała się oficjalnie 26 stycznia 2016 r. Rada Powiatu Otwockiego z jej przewodniczącym Dariuszem Grajdą na czele. Poparli oni zdanie grupy polityków PO i PSL, a także niezależnych ekspertów. Jednym z najbardziej zdecydowanych promotorów tego rozwiązania jest marszałek województwa mazowieckiego, Adam Struzik.   Od wejścia do Unii Europejskiej Polska oprócz podziału administracyjnego (na województwa, powiaty, gminy) jest też podzielona na "Jednostki terytorialne do celów statystycznych" (z ang. NUTS). Każde z państw członkowskich UE jest podzielone na trzy poziomy regionalne. Polska jest jednostką statystyczną NUTS 0 i na potrzeby unijnych obliczeń podzielona została na kilka makroregionów, czyli NUTS 1 (Mazowsze jest częścią Makroregionu Centralnego). Każde z województw to NUTS 2, a wewnątrz nich wyznaczone są subregiony NUTS 3. Co ważne - te jednostki nie są stałe - mogą i ulegają zmianom, tylko potrzebny jest wniosek do Komisji Europejskiej w określonym terminie.   Środki unijne na regionalne programy wyliczane są dla NUTS 2. Głównym kryterium podziału na NUTS 2 jest liczba ludności (800 tys. – 3 mln mieszkańców). Dlatego ważne jest, jak mówią rzecznicy tej opcji - by województwo mazowieckie było statystycznie podzielone na dwa NUTS 2. Pierwszy NUTS 2 – Warszawa i powiaty grodziski, legionowski, nowodworski, miński, otwocki, piaseczyński, pruszkowski, wołomiński i warszawski zachodni oraz drugi NUTS 2 – reszta Mazowsza.   Taki podział [patrz mapa] pozwoliłby na zakwalifikowanie tych regionów do dwóch różnych kategorii zamożności:  – regionu lepiej rozwiniętego - warszawski obszar metropolitalny, – regionu słabiej rozwiniętego - mazowiecki obszar pozametropolitalny. Region zakwalifikowany jako słabiej rozwinięty mógłby starać się o większe, promocyjne środki z UE na rozwój.   Jednym z ważnych argumentów, za podziałem statystycznym są też znacznie niższe koszty takiego rozwiązania niż przy podziale administracyjnym.  

Opinie włodarzy gmin powiatu

W kwestii podziału Mazowsza nic jeszcze nie zostało postanowione. Dyskusja trwa - niektórzy już zdecydowanie opowiadają się za którąś opcją, inni wolą poczekać do konkretnych propozycji władz państwa. Tak też jest w naszym powiecie. Poniżej wypowiedzi trzech włodarzy naszych gmin.   Prezydent Miasta Otwocka, Zbigniew Szczepaniak: "Mimo zapowiedzi medialnych do dnia dzisiejszego Samorząd Miasta Otwocka nie otrzymał od Wojewody Mazowieckiego propozycji ewentualnego podziału Województwa Mazowieckiego, która miałaby zostać przez nasz samorząd zaopiniowana. Trudno jest więc mi się odnosić do tej sprawy, bo póki co nie znam szczegółowych założeń.  Podobnie, jak nie otrzymałem stanowiska Rady Powiatu w Otwocku, więc proszę nie oczekiwać ode mnie komentarza na ten temat.   Faktem jest, że to Samorząd Wojewódzki jest odpowiedzialny za podział środków unijnych między końcowych odbiorców. W minionych latach odbywało się to sprawnie i wydaje się, że nie ma sensu stworzonego przez lata mechanizmu psuć. Oddzielną kwestią jest natomiast problem współpracy gmin okalających Miasto Stołeczne Warszawa. Myślę, że działania związane ze zmianą struktury funkcjonowania naszego regionu powinny dotyczyć wprowadzenia ustawy aglomeracyjnej dla Warszawy i gmin zlokalizowanych wokół stolicy. Myślę, że taka ustawa rozwiązałaby nasze dzisiejsze kłopoty we wspólnym ustalaniu kosztów na przykład komunikacji zbiorowej, czy budowy infrastruktury drogowej".    Burmistrz Józefowa, inż. Stanisław Kruszewski:  „Wieloletnie doświadczenie samorządowe nauczyło mnie, aby nie reagować na pogłoski, ale oceniać fakty. Dlatego z wydaniem swoich opinii poczekam na konkretne propozycje zmian, które będziemy mogli poddać analizie. Dopiero wtedy będę mógł ocenić, czy proponowane regulacje będą korzystne dla  Józefowa i jego mieszkańców”.   Burmistrz Karczewa, Władysław Dariusz Łokietek: "Jestem przeciwnikiem podziału Mazowsza, poza podziałem statystycznym. Trudno dziś mówić o plusach lub minusach dla naszej gminy, gdyż tak naprawdę nie znamy konkretnej propozycji podziału terytorium (mówi się jedynie o kilku wariantach). Nie powinno się robić żadnych zmian gdy ustalone zostały już reguły działania w tej perspektywie finansowej do 2020 r. Stracimy dużo czasu na tworzenie nowych dokumentów, ich uzgodnienie z Brukselą. Grozi nam przede wszystkim strata dużej części unijnych środków finansowych, jakie samorządy mazowieckie mają szansę pozyskać w tej perspektywie. Liczę na rozsądek i dogłębną analizę wszystkich za i przeciw, przez przedstawicieli Rządu i Sejmu RP. Łatwo coś stracić. Gorzej odzyskać."   ZetKa