Polska energetyka jądrowa świętuje 70-lecie – od pierwszego reaktora w Świerku po plany nowoczesnych elektrowni

24 września 2025 roku w Pałacu Staszica w Warszawie odbyła się uroczysta gala – seminarium z okazji 70-lecia rozwoju energetyki jądrowej w Polsce. Wydarzenie zorganizowały Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) oraz Instytut Chemii i Techniki Jądrowej (ICHTJ), gromadząc przedstawicieli rządu, nauki i przemysłu. Była to okazja do podsumowania dotychczasowych osiągnięć oraz wskazania kierunków dalszego rozwoju polskiego atomu.

Historia polskiego programu jądrowego rozpoczęła się w latach 50. XX wieku. W 1954 r. rząd PRL podjął tajną decyzję o rozpoczęciu badań nad energią atomową, a już rok później powstał Instytut Badań Jądrowych (IBJ) – największy w kraju ośrodek w tej dziedzinie.

W 1958 r. w Świerku uruchomiono pierwszy polski reaktor badawczy EWA, a w kolejnych latach – reaktor MARIA, zaprojektowany przez polskich inżynierów. MARIA po wielu modernizacjach działa do dziś i w 2025 r. otrzymał bezterminową zgodę na dalszą eksploatację.

[Reaktor Maria - fot. archiwalne. NCBJ]

Polskie instytuty jądrowe odegrały ogromną rolę w rozwoju medycyny i przemysłu. Dzięki ich pracy możliwa była produkcja radioizotopów wykorzystywanych w diagnostyce i terapii nowotworów, a także wdrożenie radiacyjnej sterylizacji sprzętu medycznego i przeszczepów. Naukowcy współpracowali także z zakładami chemicznymi i metalurgicznymi, wprowadzając innowacyjne technologie do gospodarki.

Polscy badacze od lat uczestniczą w projektach międzynarodowych – od CERN po ITER – oraz współpracują z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej (MAEA).

Podczas jubileuszowej gali głos zabrali przedstawiciele instytutów i administracji państwowej.

– podkreślił prof. Andrzej Chmielewski, dyrektor ICHTJ.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Energii, dr Wojciech Wrochna, zwrócił uwagę na rolę polskich naukowców:

Z kolei dr Paweł Gajda, dyrektor Departamentu Energii Jądrowej, zaznaczył:
– „Polska potrzebuje zarówno dużych elektrowni jądrowych, jak i małych reaktorów modułowych (SMR). Wspólnie stworzą one stabilny i nowoczesny system energetyczny.”

Prof. Jakub Kupecki, dyrektor NCBJ, dodał:

Polska stawia na przyszłość atomu

W planach znajduje się budowa pierwszych elektrowni jądrowych w Polsce, rozwój małych reaktorów modułowych (SMR) oraz stworzenie krajowego łańcucha dostaw. Dzięki doświadczeniu NCBJ i ICHTJ Polska ma solidne podstawy, aby rozwijać energetykę jądrową w sposób bezpieczny, przyjazny dla klimatu i konkurencyjny na rynku międzynarodowym.

Jubileusz 70-lecia badań jądrowych pokazuje, że polska energetyka jądrowa to nie tylko historia, ale przede wszystkim kapitał na przyszłość.

#EnergetykaJądrowa #PolskiAtom #70LatPolskiegoAtomu #NCBJ #ICHTJ #Świerk #EnergiaPrzyszłości #SMR #Otwock #NaukaDlaPrzyszłości

Zdjęcia z jubileuszu - Narodowe Centrum Badań Jądrowych/mat. prasowe