Dworzec kolejowy w Otwocku, czyli jądro ciemności

Dworzec kolejowy w Otwocku jest położony w ścisłym centrum miasta, w jego najbardziej reprezentacyjnej części. Tymczasem sam budynek, jak i tereny przydworcowe wymagają pilnych remontów. Czy doczekamy się chwili, gdy ta okolica odzyska dawny blask?

"Ciemność widzę, ciemność!” - mogę powtórzyć za bohaterami kultowej „Seksmisji”, gdy wieczorami wysiadam z pociągu na stacji w Otwocku i kroczę przez parking. Na naszym portalu wspominaliśmy już o tym, że oba parkingi mają złą nawierzchnię. Ja dodam od siebie, że kolejnym wyzwaniem dla naszych władz jest… ciemność. Zwłaszcza parking od strony ul. Orlej, gdy zajdzie słońce jest zwyczajnie niedoświetlony. Dobrze, że przynajmniej na jego obrzeżach – wzdłuż ścieżki i ogrodzenia – zamontowano kilka lamp, ale uważam, że rozwiązanie takie jest niewystarczające. W „ciemnej strefie” w środku parkingu też się poruszają ludzie (przede wszystkim kierowcy, którzy zmierzają do swoich aut). Przejście tych kilkunastu metrów nie jest ani komfortowe, ani bezpieczne. Nawierzchnia, którą tylko wyjątkowy optymista mógłby nazwać „kocimi łbami” najwyraźniej swój ostatni remont widziała w tym samym czasie, kiedy Telewizją Polską rządził Maciej Szczepański. Gdy tylko przyjdzie deszcz, pojawiają się kałuże, a gdy temperatura spadnie poniżej zera – lód. O skręcenie kostki nietrudno!

Obrazek ten nie będzie pełny bez akcentu rodem z kina Stanisława Barei. Na parkingu jest ciemno – ale nie dlatego, że nie wybudowano lamp. Wręcz przeciwnie – stoją tam dumnie dwie, wysokie lampy, ale nie działają! [Dowód na wykonanym przeze mnie zdjęciu - AP] Dlaczego? To pytanie należy zadać zarządowi dworca i władzom miasta, gdyż to one są odpowiedzialne za ten teren.

Wejście do Otwocka

W sąsiednich miejscowościach można usłyszeć żart, że rejestracje samochodów w Otwocku (WOT + cyfry) oznaczają „Wioskę Obok Torów”. Jest w tym trochę prawdy – Otwock i Józefów powstały tylko dzięki temu, że wybudowano nową linię kolejową. Kolej podwarszawska jest naszym ekonomicznym kręgosłupem. Mało kto wie, że nasza stacja kolejowa jest jedną z ważniejszych w Polsce – pod względem dziennego przewozu pasażerów zajęliśmy w 2021 r. 30. miejsce w Polsce! Oprócz tego nasz dworzec jest po prostu ciekawym miejscem – wyróżnia się nie tylko jako zabytek architektury początku XX w., ale również „zagrał” w popularnych polskich produkcjach („Konsul” i „Jan Serce”). Jeśli ktoś zechce odwiedzić nasze miasto – najpewniej przyjedzie pociągiem. Linia kolejowa stanowi zatem „wejście do Otwocka”. Niestety, w momencie przyjazdu budowany z mozołem pozytywny wizerunek naszego miasta znika. Mówiąc kolokwialnie, wjeżdżasz do Otwocka i od razu masz depresję. Dziurawa nawierzchnia, parking tonący w ciemnościach, zrujnowana wieża ciśnień (kiedyś był tam pub, teraz za wieżą gromadzą się bezdomni), za tym jakieś budki i magazyny, z czego część to pustostany. Widok bardziej przypomina Donbas niż Podkowę Leśną...

Pewną ciekawostką może być fakt, że dworzec i okolice mogły wyglądać o wiele lepiej. W 2019 r. miasto Otwock i PKP S.A. podpisały porozumienie, na mocy którego teren naszej stacji miał przejść olbrzymią przemianę. Jak czytamy na stronie internetowej PKP:

"[…] PKP S.A. wyodrębni i udostępni pomieszczenia w budynku zabytkowego dworca kolejowego z przeznaczeniem na bibliotekę i mediatekę miejską oraz punkt informacyjny Urzędu Miasta Otwocka. Miasto Otwock zobowiąże się do długoterminowego najmu tych pomieszczeń, odpowiedniego wyposażenia i prowadzenia biblioteki i mediateki miejskiej oraz punktu informacyjnego miasta. W ramach przebudowy dworca kolejowego Otwock, PKP S.A. rozszerzy zakres projektowanego zagospodarowania terenu i obejmie nim cały plac dworcowy, tzn. teren pomiędzy budynkiem dworca a przejazdem pod wiaduktem kolejowym.

Projektowane zagospodarowanie terenu placu dworcowego obejmuje m.in.: miejsca postojowe dla samochodów, [...] ciąg pieszo-rowerowy, miejsca postojowe dla rowerów, a także część przeznaczoną wyłącznie dla pieszych."

Niestety, po kilku latach – przyczyniła się do tego m. in. pandemia - ten ambitny projekt jest ukończony zaledwie częściowo. Owszem, położono nowe tory i zbudowano nowe perony, ale na tym koniec. Rozbudowaliśmy potencjał transportowy, ale nie turystyczny. A przecież lokalni działacze wręcz uwielbiają nawiązywać do letniskowej historii naszego regionu! Niektórzy wręcz twierdzą, że do Otwock może z powrotem może stać się „podwarszawskim kurortem”. W ciągu ostatnich kilkunastu lat różne grupy zorganizowały wiele inicjatyw, które zwiększyły potencjał turystyczny Otwocka. Gdybym chciał opisać wszystkie, musiałbym napisać książkę, a nie krótki artykuł. Wymienię tylko kilka: odbudowany został Pensjonat Gurewicza, pięknie rozwinęły się festiwale bluesowe, zlikwidowano „Dziurę” w centrum Otwocka. Ale zrealizowano też wiele udanych pomysłów w mniejszej skali – pamiętacie może ślicznie wydaną grę planszową „Letnisko”? Albo polską premierę jedynej na świecie powieści o Otwocku („Pasierb nad Wisłą” Symchy Symchowicza)? Te wszystkie działania pozytywnie wpłynęły na wizerunek naszego miasta – szkoda tylko, że ten wizerunek skutecznie niszczy zaniedbany dworzec i jego najbliższe okolice. Rozwiązanie jego problemu – mimo że zajmie pewnie wiele lat – jest najwyższą koniecznością.

Najtrudniejszy jest pierwszy krok

Jestem realistą i na razie nie myślę np. o kosztownej renowacji zegara na dworcowej wieży. Ambitne, szeroko zakrojone wizje w tej chwili się nie sprawdzą. Punktem wyjścia do moich rozważań o otwockim dworcu był parking przy Orlej i na nim chciałbym też skończyć mój artykuł. Dlaczego? Bo moim zdaniem jest idealnym miejscem, by rozpocząć odnowę terenów przydworcowych. Rewitalizujmy miejskie centrum powoli, kawałek po kawałku - za to konsekwentnie. Kilka lamp i asfalt dobrej jakości całkowicie zmieni charakter tego – jakby nie patrzeć – wejścia do Otwocka. Najtrudniej jest zacząć, najłatwiej jest się do czegoś przyzwyczaić. Ale do parkingu w stylu „Sin City” nie chcę się już dłużej przyzwyczajać. I wiem, że Wy też.

„Ciemno wszędzie, głucho wszędzie, co to będzie, co to będzie?” - cytat z Mickiewicza nasuwa się sam, gdy myślę o otwockim dworcu i jego okolicach. No właśnie, co z tym dalej będzie? Czy otwocki dworzec odzyska kiedyś dawny blask? Czas pokaże. Wszystko zależy od determinacji obywateli i oczywiście rządzących. Mogę zapewnić, że na iotwock.info jeszcze nie raz do tej sprawy wrócimy.

Adam Pośrednik

Źródła:

• https://pl.wikipedia.org/wiki/Otwock_(stacja_kolejowa)

• https://www.pkp.pl/pl/pkp-aktualnosci/2501-dworzec-w-otwocku-wraz-z-przyleglym-terenem-zyskaja-nowe-oblicze

• https://filmpolski.pl/fp/index.php?film=123578

• https://filmpolski.pl/fp/index.php?film=122967