Mamo, zapnij pasy!

Ciężarne kobiety w Polsce nie zapinają pasów bezpieczeństwa – pomóż nam to zmienić! - Ruszyła kampania społeczna "Ciąża i pasy".

Czy kobieta ciężarna musi zapinać pasy bezpieczeństwa? Według zasad bezpieczeństwa - tak. Według polskiego prawa - nie. Polskie przepisy nie chronią kobiet ciężarnych, przez co większość społeczeństwa nie ma nawet świadomości,że jest wprowadzana w błąd. Polska jako prawie ostatni kraj w Europie nie wykreśliła przestarzałych przepisów.

W związku z błędami w polskim prawie i niską świadomością społeczeństwa, wystartowała kampania społeczna „Ciąża i pasy” (www.ciazaipasy.pl). Jest ona skierowana do wszystkich - kobiet ciężarnych i tych, którzy je spotykają.

Polskie kobiety nie zapinają pasów samochodowych albo robią to źle, narażając na niebezpieczeństwo siebie i swoje dziecko. Badania wykazały, że ze wszystkich urazów, które odnoszą kobiety, najczęstszymi są te pochodzące z wypadków komunikacyjnych (54% - urazy odnoszone przez wszystkie kobiety, 70% - urazy odnoszone przez kobiety ciężarne). Rezultatem jest utrata ciąży lub groźne dla życia i zdrowia matki i dziecka konsekwencje. Winne są niezapięte pasy. Kampania społeczna “Ciąża i pasy” ma edukować i uczyć jak poprawnie zapinać pasy bezpieczeństwa w ciąży. 

Zachęcamy do popularyzowania tej wiedzy, korzystania z pokazów, warsztatów i instruktaży, podczas których można dowiedzieć się wszystkiego na temat prawidłowego zapinania pasów w ciąży i bezpieczeństwa ciężarnych w podróży. Przedstawimy też wszystkie mity i przesądy dotyczące tego tematu i, posiłkując się naukowymi podstawami, obalimy je.

Więcej o pokazach i warsztatach: www.ciazaipasy.pl

Najnowsze badania dotyczące podróżowania ciężarnych

Zagadnieniem bezpieczeństwa kobiet ciężarnych zajmowano się już od wczesnych lat 70. ubiegłego wieku. Analizowano przede wszystkim wypadki samochodowe, w których przyszłe mamy brały udział. Kolejnymi krokami było skonstruowanie manekinów do crash-testów imitujących kobietę w ciąży, modeli komputerowych oraz dogłębna analiza danych powypadkowych z uwzględnieniem długo- i krótkofalowych skutków wypadków i zapinania bądź niezapinania samochodowych pasów bezpieczeństwa.

Statystyki sporządzone w różnych krajach dostarczają wiele cennych informacji. Niezależnie od różnic kulturowych skala niektórych zjawisk jest porównywalna, a ich przyczyny i konsekwencje bywają podobne lub wręcz identyczne.

I. Wypadki samochodowe jako główna przyczyna urazów wśród ciężarnych

Jak pokazują badania dotyczące profilaktyki ciąży, urazy są najczęstszą przyczyną śmierci kobiet w ciąży. Częściej jednak ich wynikiem jest śmierć płodu (w stosunku 1:3).

Badania przeprowadzone w 2005 r. w Stanach Zjednoczonych wykazały, że na 77,321 przypadków kobiet, u których odnotowano urazy, 1 195 było w ciąży (IKOSSI, D.G., LAZAR, A.A., MORABITO, D. et al. (2005)).

Wśród tych ostatnich do przyczyn urazów należały:

• 70.4% – wypadki samochodowe
• 11.6% – akty przemocy
• 9.3 % – upadki
• 3.1% – inne niezamierzone urazy 2.1% – potrącenia pieszych
• <1% – samobójstwa

Jak wynika z powyższych statystyk, wypadki należą do najczęstszych przyczyn urazów.

Dla porównania zbadano także grupę poszkodowanych kobiet, które nie były w czasie wypadku w ciąży:

• 54.7 % – wypadki samochodowe
• 13.1 % – upadki
• 11.4 % – inne niezamierzone urazy
• 10 % – akty przemocy
• 4.5% – potrącenia pieszych
• 4.4 % – rower lub inny sposób odpoczynku 1.9% – samobójstwa

Z obu powyższych statystyk wynika, że niezależnie od stanu, w którym znajdują się kobiety, głównym zagrożeniem są wypadki komunikacyjne.

Dodatkowo okazało się, że tylko 66% kobiet w ciąży miało zapięte pasy podczas wypadku.

Badania ankietowe na innej grupie ciężarnych wykazały, że tylko 73% ankietowanych potrafi zapiąć pasy poprawnie.

II. Pierwsze analizy wypadków samochodowych

Po raz pierwszy nad problemem ciężarnych kobiet pochylono się już na początku lat ’70, aby zbadać, czy pasy rzeczywiście chronią je przed śmiertelnymi skutkami wypadków.

Pierwsze badania nad bezpieczeństwem kobiet w ciąży w samochodach przeprowadzono w 1971 roku, udowadniając, że śmiertelność wśród kobiet w ciąży, które nie zapinały pasów bezpieczeństwa, a tymi, które zapinały, była większa o połowę (American Medical Association Committee on Medical Aspects of Automobile Safety During Pregnancy (1972)).

W kolejnym, 1972 roku American Medicine Association zalecało używanie pasów kobietom w ciąży, a w 1991 roku American College of Obstetricians and Gynaecologists przygotował specjalne wytyczne, jak poprawnie zapinać pasy w czasie ciąży. Te same zasady powtarzano w kolejnych latach w innych krajach (Automobile passenger restraints for children and pregnant women. American College of Obstetricians and Gynaecologists (ACOG) (1992)).

Także inne instytucje, w miarę rozwoju motoryzacji i wiedzy o bezpieczeństwie, zaczęły gromadzić dane z wypadków i zlecać ich analizy. Do nich należał m.in. koncern Renault, który w 1984 roku zbadał 49 przypadków ciężarnych kobiet, które uległy wypadkom, a które to przypadki znajdowały się w ich bazie danych. Wszystkie kobiety, które miały zapięte pasy (42) nie ucierpiały poważnie podczas wypadku, 3 z niezapiętymi pasami zmarły, a 4 ucierpiały bardzo poważnie (HARTEMANN, F., HENRY, C. FAVEJON, G., et. al. (1984)).

Dwa lata później w Orange County w Kalifornii zlecono badanie dziewięciu przypadków ciężarnych kobiet, które właśnie tam zginęły w wypadkach samochodowych. Wykazało ono, że żadna z nich nie miała zapiętych pasów, większość kierowała pojazdem i zderzyły się podczas wypadku z kierownicą (AGRAN PF, DUNKLE DE, WINN DG, KENT D. (1986)).



III. Rodzaje urazów, na które narażony jest płód

Śmierć dziecka następuje nie tylko w momencie, gdy ginie matka. Najczęstszą przyczyną śmierci płodu, czyli najczęściej poronień są tzw. „tępe urazy” (czyli: wypadki samochodowe, upadki, urazy pieszych, napaści oraz utonięcia), a wśród nich najczęstsze są wypadki samochodowe – ok 38% śmierci płodu. Zalicza się do nich głównie odklejenie łożyska.

Badania (WEINTRAUB, A Y., LERON, E. i MAZOR, M. (2006)) wykazały, że 70% śmierci płodu następuje jako rezultat odklejenia się łożyska. Dla porównania <5% stanowi wcześniactwo. Bezpośrednie urazy płodu stanowią 1% .

Wynika to z tego, że płód jest dobrze chroniony przez powłoki ciała matki. Bardzo rzadko pojawiają się obrażenia czaszki płodu (w przypadku zaawansowanej ciąży). Najrzadszym (i najpoważniejszym) urazem jest przerwanie macicy, ok. 0,6% (śmiertelne również dla matki, jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie kroki, ze względu na złe rozpoznanie urazu).

Do powikłań, które pojawiają się częściej u poszkodowanych ciężarnych niż kobiet nie będących w ciąży, należą także krwotoki.

Badanie (KLINICH, K.D., FLANNAGAN, C.A.C., RUPP, J.D. et al. (2008)), w którym porównano grupę ciężarnych, które uległy wypadkom (badano tylko przypadki po 20 tygodniu ciąży, aby wykluczyć przypadki naturalnych poronień) pod kątem zapinania pasów bezpieczeństwa i ich skutków przyniosło następujące rezultaty:

• 29% kobiet zapinających prawidłowo pasy doświadczyło urazów
• 50% kobiet zapinających pasy nieprawidłowo doświadczyło urazów
• 80% kobiet, które nie zapięły pasów bezpieczeństwa doświadczyło urazów

We wszystkich tych przypadkach wypadki były poważne.

Badania te dowiodły, że poprawne zapięcie pasów bezpieczeństwa przez kobiety w ciąży redukuje ryzyko urazów o 84%.

Opracowano na podstawie: Bibliografia: www.ciazaipasy.pl/badania-naukowe/bibliografia-2/