Najdroższe śmieci w kraju

Otwock wraz z Józefowem znajdują się na podium krajowym jeśli chodzi o wysokość opłat za śmieci od mieszkańca w gminie miejskiej. Razem z nimi w ścisłej czołówce znajdują się jeszcze Marki. 

UOKiK opublikował 28.08.2019 „Raport z badania rynku usług związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi w gminach miejskich w latach 2014-2019”. Urząd przeanalizował sytuację we wszystkich 302 gminach miejskich w Polsce szukając przyczyn dużych podwyżek opłat za odbiór śmieci w ostatnich dwóch latach.

Ten wzrost cen za śmieci zaczął się już w 2017 r., nasilił się natomiast w latach 2018-2019 obejmując w tym czasie 60 proc. gmin. Jednak nie równomiernie - "skala podwyżek różni się w zależności od regionu Polski. Największe dotyczą woj. mazowieckiego, gdzie w jednej z gmin stawki wzrosły blisko trzykrotnie" - powiedział prezes UOKiK Marek Niechciał. Mówił o Markach. Otwock nie jest jednak wiele "gorszy" - tu stawka dla osób niesegregujących wzrosła ponad dwukrotnie. W Józefowie - 1,5 raza. I niezbyt pociesza fakt, że łagodniejszą podwyżkę otrzymały osoby segregujące odpady, bo szczególnie w Otwocku niesegregujących jest bardzo duża liczba.

W skali kraju różnice w opłatach są naprawdę duże:

- Najdrożej jest w Markach, Otwocku i Józefowie, gdzie mieszkańcy mają stawki za śmieci segregowane/niesegregowane wynoszące (w zł): 32/65, 32/63 i 32/63.

- Najtaniej jest Białymstoku - 5/11 zł oraz w Stalowej Woli 6 /12 zł. W samym jednak województwie mazowieckim część gmin miejskich ma także znacznie niższe opłaty niż "liderzy", np. w Mławie (8/12 zł), Węgrowie (8/34 zł) czy Mińsku Mazowieckim (13/25 zł).

Według analityków UOKiK pierwszym czynnikiem, który spowodował znaczne podwyżki opłat ostatnich 2 lat jest brak konkurencji. To zaś stało się w wyniku wprowadzenia ustawy śmieciowej obowiązującej od lipca 2013 roku. Nałożyła ona na gminy obowiązek organizowania przetargów, aby wyłonić firmy odbierające odpady od mieszkańców. Wymagania stawiane przez samorządy oraz konieczność obsługi znacznych obszarów spowodowały wyeliminowanie z rynku wielu małych przedsiębiorstw z tej branży. W rezultacie do kolejnych przetargów zgłasza się coraz mniejsza liczba firm.  

- W ciągu ostatnich dwóch lat w ponad połowie gmin miejskich o zamówienie ubiegał się tylko jeden przedsiębiorca. Jednocześnie widać, że tam gdzie o kontrakt z gminą walczy większa liczba firm mieszkańcy płacą taniej za odbiór śmieci – poinformował prezes Niechciał. Zauważył przy tym, że przed zmianą systemu tylko "w 8 proc. tych gmin usługi świadczył jeden podmiot". 

Kolejne czynniki, które wywindowały ceny odbioru śmieci to wyższe koszty przetwarzania i składowania odpadów oraz - na Mazowszu - brak przez kilka lat Wojewódzkiego Planu Gospodarowania Odpadami.  "Dodatkowo poprzedni WPGO zakładał zbyt niskie limity przetwarzania odpadów. Efektem była mała liczba instalacji w regionie, niedostatek mocy, a co za tym idzie wzrost cen za zagospodarowanie odpadów komunalnych". 

UOKiK nie zakończył jeszcze badania sprawy - podejrzewa dodatkowo nieuczciwe praktyki przedsiębiorców. Dlatego sprawdza, czy nie nastąpiły przypadki nadużywania pozycji dominującej lub zmów przetargowych. W następnej kolejności zapowiedział jeszcze skontrolowanie RIPOK-ów, ich polityki cenowej, jak również technologii przetwarzania czy ilości przyjmowanych odpadów. 

UOKiK badał kwestię w skali kraju. Jednak przy stwierdzonych ogólnych niekorzystnych tendencjach, szczególnie w naszym województwie, zastanawiające jest, że niektóre samorządy mazowieckie w tych okolicznościach poradziły sobie całkiem nieźle, nie dopuszczając do drastycznego obciążenia mieszkańców opłatami za odbiór śmieci. Mają lepsze władze?

Kazimiera Zalewska