Otwoccy radni PiS donoszą na dwukadencyjność wójtów, burmistrzów i prezydentów do Trybunału Konstytucyjnego

30 października Rada Miasta Otwocka przyjęła uchwałę dotyczącą skierowania wniosku do Trybunału Konstytucyjnego (TK) o zbadanie zgodności z Konstytucją RP przepisów Kodeksu wyborczego, które wprowadziły dwukadencyjność wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Wniosek przyjęto 13 głosami, głównie dzięki wsparciu radnych z klubu PiS oraz z komitetu prezydenta Otwocka Jarosława Margielskiego, dawniej członka PiS, obecnie bezpartyjnego. Przeciw uchwale głosowało pięciu radnych z klubu Platformy Obywatelskiej (PO).

Wprowadzona w 2018 roku przez PiS dwukadencyjność miała na celu zwiększenie udziału obywateli w procesie wyborczym i obejmuje ona ograniczenie liczby kadencji sprawowania funkcji wójta, burmistrza czy prezydenta miasta do dwóch. Miała obowiązywać od 2028 roku. Przyjęcie uchwały przez Radę Miasta Otwocka odbyło się, podobnie jak w przypadku innych kontrowersyjnych spraw, w atmosferze pośpiechu – temat wprowadzono do porządku obrad dopiero podczas samej sesji.

Radny Arkadiusz Krzyżanowski (PO) wyraził sprzeciw wobec takiego trybu procedowania, uznając go za zbyt pospieszny. Zaapelował o wstrzymanie się z podjęciem uchwały podkreślając, że obecnie rząd pracuje nad zmianami w kodeksie wyborczym. A ponadto w listopadzie odbędzie się debata senacka na temat dwukadencyjności, pod przewodnictwem senatora Zygmunta Frankiewicza.

– powiedział Krzyżanowski, sugerując, że konsultacje mogłyby wpłynąć na kształt przyszłych decyzji.

Przewodnicząca Rady Miasta Monika Kwiek (PiS) stwierdziła, że nie widzi powodu do odłożenia procedowania. Według niej skierowanie uchwały do TK nie wprowadza żadnych zmian, lecz ma na celu zbadanie zgodności przepisów z Konstytucją. 

 – uzasadniała.

- powiedziała podczas sesji  Monika Kwiek. Ponadto stwierdziła, że temat wcale nie jest świeży:

Prezydent Jarosław Margielski podkreślał, że osobiście tak w 2018 roku jak i teraz popiera ideę dwukadencyjności, jednak uznał, że uchwała ma charakter formalny i nie odnosi się do kwestii merytorycznych. 

– powiedział, dodając, że celem uchwały jest jedynie skierowanie jej do organu odpowiedniego do zbadania zgodności z ustawą zasadniczą.

Współautorem uchwały jest były wiceprezydent Otwocka Paweł Walo, obecnie członek zarządu Powiatu Otwockiego, związany z Konfederacją. Jak wyjaśnił Walo, samorządowcy powołali Instytut Rozwoju Samorządu Terytorialnego, aby zajmować się projektami na które lokalnie nie mają wpływu. 

– zaznaczył.

Przyjęcie uchwały skierowanej do TK odbyło się w kontekście trwającego konfliktu wokół tej instytucji. W marcu 2024 roku Sejm uchwalił działania mające na celu usunięcie skutków kryzysu konstytucyjnego, który trwał w latach 2015-2023. Uchwała Sejmu stwierdziła, że „uwzględnienie w działalności organu władzy publicznej rozstrzygnięć TK wydanych z naruszeniem prawa może zostać uznane za naruszenie zasady legalizmu.” W efekcie wyroki Trybunału nie są obecnie publikowane w Dzienniku Ustaw, co stanowi kolejną warstwę napięć w dyskusji wokół kompetencji i działań TK.

Uchwała otwockich radnych jest wydarzeniem bez precedensu. Radni miasta czy powiatu wielokrotnie wcześniej wypowiadali się w sprawach ważkich, czy trudnych, dotyczących całego kraju - odbywało się to jednak w formie stanowiska lub apelu do Sejmu lub rządu. Tym razem idą do TK, choć właściwie nie wiadomo, czy taki wyrok będzie miał znaczenie…