Chcą wybudować reaktor nowej generacji w Świerku

Naukowcy z Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) rozważają budowę nowego, bardzo bezpiecznego reaktora w Świerku.

Podpisany został list intencyjny pomiędzy brytyjskim konsorcjum U-Battery a NCBJ, który otwiera drogę do powstania pierwszego w Polsce badawczego reaktora wysokotemperaturowego (HTGR). Technologia HTGR (z ang. High Temperature Gas Reactor) jest szczególnie obiecująca, ze względu na możliwości wytwarzania ciepła przemysłowego i odporność na awarie.

„Kogeneracja jądrowa to proces jednoczesnego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w reaktorach jądrowych, z której mogą korzystać, w sposób dedykowany, duże zakłady przemysłowe” – podkreśla prof. Grzegorz Wrochna, przewodniczący europejskiej Inicjatywy Przemysłowej Kogeneracji Jądrowej – „Oznacza to, że reaktory takie mogą mieć niezbyt wielką moc cieplną rzędu kilkuset megawatów, za to dostarczać ciepło przemysłowe o wysokich parametrach. To wystarczy aby np. strategiczne gałęzie przemysłu w Polsce dysponowały własnymi źródłami energii całkowicie uniezależniając się od zewnętrznych dostawców. Takim przykładem może być branża chemiczna lub rafinerie”.

Polsko-brytyjska współpraca w rozwoju tej technologii była jednym z tematów rozmów polskich wiceministrów energii: Andrzeja Piotrowskiego i Michała Kurtyki z brytyjskim ministrem energii i zmian klimatu Amber Rudd. Reaktory wysokotemperaturowe HTGR, dzięki zastosowaniu specjalnego paliwa, w którym uran chroniony jest warstwami węglika krzemu, oraz obojętnego chemicznie helu jako chłodziwa, pozwalają bezpiecznie operować znacznie wyższymi temperaturami niż typowe reaktory chłodzone wodą. To pozwala na uzyskanie doskonałych parametrów ciepła przemysłowego. Odporność paliwa na warunki ekstremalne powoduje, że nawet przy awarii wszystkich systemów bezpieczeństwa i całkowitej utracie chłodziwa, reaktor samoczynnie wychładza się, nie grożąc emisją substancji radioaktywnych do otoczenia. Dzięki temu, reaktory mogą być budowane w bezpośredniej bliskości innych instalacji przemysłowych i produkować energię elektryczną oraz ciepło znacznie bliżej odbiorcy, nie narażając go na straty przesyłowe.

Naukowcy ze Świerku chcą aby do 2025 r. powstał badawczy reaktor wysokotemperaturowy o mocy 10 MWt i elektrycznej 4 MWe. 

„Prace nad projektowaniem, analizami bezpieczeństwa i budową takiego reaktora pozwoliłoby rozwinąć i utwierdzić w praktyce kompetencje ekspertów NCBJ ważne także dla obecnego programu polskiej energetyki jądrowej. Jednocześnie zaś przygotowałoby nas do wdrożenia w Polsce na skalę przemysłową reaktorów wysokotemperaturowych, dzięki którym energochłonny polski przemysł może zyskać dużą przewagę konkurencyjną.” – mówi dr hab. Krzysztof Kurek, dyrektor NCBJ.