Inna czy taka sama Wielkanoc?

Jak przygotować się do świąt Wielkiej Nocy? Czy tegoroczne święta będą inne czy takie same? Jak spędzić je zgodnie z tradycją? Jak wziąć udział w uroczystościach?

Święta Wielkiej Nocy to najważniejszy czas dla chrześcijan, którzy podczas Triduum Paschalnego wspominają Ostatnią Wieczerzę, mękę i śmierć Jezusa, a w niedzielę Jego zmartwychwstanie. Zarówno wierzący, jak i niewierzący w pierwszy i drugi dzień świąt ruszają w odwiedziny do swoich rodzin oraz bliskich. W tym roku będzie inaczej, oczywiście z powodu stanu epidemii. W mediach, od kilku dni słyszymy apele, aby pozostać w domu i spędzić ten czas jedynie z domownikami, bez podróży, aby nie narażać się na zakażenie koronawirusem. Można zadać sobie pytanie, jak w tych wyjątkowych okolicznościach obchodzić święta, skoro restrykcje dotyczą również kościołów, w którym może być maksymalnie 5 wiernych ? Może to też okazja do przypomnienia sobie, czym jest Triduum Paschalne?

W obecnej sytuacji z pomocą przychodzą stacje radiowe i telewizyjne, które przeprowadzają transmisje uroczystości, a także poszczególne parafie prowadzą je na żywo w internecie.

Triduum Paschalne rozpoczęło się w Wielki Czwartek. Wieczorem odbywa się msza św. Wieczerzy Pańskiej na pamiątkę ustanowienia dwóch sakramentów: Eucharystii i Kapłaństwa. Tego dnia milkną dzwony i organy, które zastępują drewniane kołatki. Dokonuje się także obmycia nóg 12 mężczyznom, na wzór Jezusa czyniącego ten gest wobec apostołów. Po komunii Najświętszy Sakrament przeniesiony zostaje do ciemnicy jako symbol uwięzienia Jezusa (w tym roku obrzęd ograniczony ze względu na epidemię), a z ołtarza zdejmowany jest obrus. Nie udziela się błogosławieństwa wiernym, aby podkreślić, że cała liturgia trwa przez okres Triduum Paschalnego.

W Wielki Piątek najważniejsza jest liturgia krzyża, poprzez ucałowanie go przez wszystkich uczestników nabożeństwa. To dzień żałoby i skupienia. Wspominana jest męka i śmierć Jezusa na krzyżu. Co ważne, obowiązuje także post ścisły i nie odprawia się mszy św. Następuje natomiast przeniesienie Najświętszego Sakramentu do symbolicznego grobu Chrystusa, gdzie adoracja trwa do niedzielnego poranka (w tym roku ograniczona).

W Wielką Sobotę następował obrzęd poświęcenia pokarmów na stół wielkanocny. W tym roku, nie odbędzie się on w tradycyjnej formie, z oczywistych względów. W Wielkanoc, dokona tego głowa rodziny poprzez specjalną modlitwę, którą znajdziemy w sieci. Warto jednak podtrzymać tradycję i umieścić w koszyczku m.in. chlebek, jajka, kiełbaskę, wędlinę, chrzan, baranek, sól i pieprz- symbolizujące odpowiednio ciało Chrystusa, nowe życie, witalność, pamiątkę wieczerzy, siłę Chrystusa w kontekście wydarzeń z Triduum, ochronę przed zepsuciem i gorzkie zioła spożywane przez Izraelitów, by spożyć te produkty na niedzielnym śniadaniu z domownikami. Obok powinna również znaleźć się woda święcona jako symbol chrztu i odrodzenia. Tego dnia nie ma mszy św., jednak zgodnie z liturgią, wieczorna sobotnia eucharystia Wigilii Paschalnej zalicza się już do Niedzieli Zmartwychwstania. Wtedy po raz pierwszy słychać radosne Alleluja przy dźwiękach organów. W tym roku zabraknie obrzędu poświęcenia ognia przed kościołami.

Niedziela Wielkanocna to dzień radości ze zmartwychwstania Jezusa. Zwiastuje to uroczysta msza św. rezurekcyjna, która odbywa się o świcie, najczęściej o godzinie 6:00. W kościołach, czuwający przy grobie m.in. strażacy padają na ziemię, gdy kapłan oznajmia wesołą nowinę. W procesji, która trzykrotnie przechodzi wokół kościoła niesiony jest krzyż, figura Chrystusa i monstrancja z Hostią, ale też feletrony czy wizerunki świętych, chłopcy niosą różaniec, a dziewczynki sypią kolorowe kwiatki, w tle słychać bijące dzwony. Obrzęd wieńczy głośne odśpiewanie hymnu. W tym roku, zgodnie z zaleceniami, ksiądz ma wystawić Najświętszy Sakrament przed świątynię i tam pobłogosławić całą parafię, nie odbędzie się procesja.

To tylko skrótowe przedstawienie tego, dzieje się podczas wyjątkowego czasu dla chrześcijan. Chociaż w tym roku forma przeżywania świąt jest inna - nie możemy osobiście uczestniczyć w uroczystościach, a za pomocą mediów - to tak naprawdę Wielkanoc jest ta sama, bo każdego roku obchodzimy wspomnienie męki, śmierci, a następnie cudownego zmartwychwstania Jezusa, które ma nam przekazać i przypominać radosną nowinę, że istnieje życie wieczne. Rozumiejąc obecną sytuację, warto duchowo przeżyć te szczególne dni, trudne jest to, że nie będziemy mogli spotkać się w szerszym gronie z naszymi bliskimi. Jednak ten czas można wykorzystać produktywnie, odkryć pewne wartości, których nie widzieliśmy wcześniej i zobaczyć naprawdę jest najważniejsze. Ponoć nie ma przypadków, a są znaki- więc potraktujmy te dni jako szansę.

Zdrowych Świąt Wielkiej Nocy, wesołego Alleluja i mokrego Dyngusa dla Państwa!

Sebastian Rębkowski

fot. Pixabay