Kto mąci przy wyborze dyrektora szkoły?

Kandydata na dyrektora szkoły wyłania się w drodze konkursu. W tym celu organ prowadzący placówkę szkolną powołuje komisję konkursową, która sprawdza, czy starający się o to stanowisko kandydaci spełniają określone wymagania, ocenia przedstawione przez nich koncepcje funkcjonowania oraz rozwoju szkoły i w końcu poddaje ich kandydatury pod głosowanie.

Skład komisji nie jest przypadkowy. Z mocy prawa wchodzą do niej przedstawiciele organów: prowadzącego i sprawującego nadzór pedagogiczny, reprezentanci rady pedagogicznej i rodziców oraz zakładowych organizacji związkowych. A wszystko po to, aby wybór był maksymalnie transparentny i najlepszy z możliwych. Chodzi przecież o wyłonienie osoby, która samodzielnie i twórczo, a jednocześnie sprawnie i efektywnie, będzie zarządzać placówką o charakterze edukacyjnym.

Do przeprowadzenia procedury konkursowej w sytuacji, kiedy poprzedniemu dyrektorowi skończyła się kadencja, zobligowany jest organ prowadzący placówkę, czyli w przypadku naszego miasta - prezydent. Z jego też rozporządzenia, 7 maja br. na stronach BIP Oświaty Miejskiej podano do publicznej wiadomości informację o konkursie na dyrektora Szkoły Podstawowej nr 8 im. gen. J. Filipowicza w Otwocku. Aby doprowadzić do jego rozstrzygnięcia, 17 maja powołano 12-osobową komisję konkursową, ale już 5 czerwca br. - decyzją prezydenta - konkurs unieważniono. Jako przyczynę podano braki formalne w przedłożonej dokumentacji konkursowej kandydatki, a w szczególności nieprawidłowo sporządzone oświadczenia, które jest wymagane przy procedurze aplikowania na to stanowisko.

Dowody na taki stan rzeczy są niepodważalne. W uzasadnieniu zarządzenia nr 136/2018 Prezydenta Miasta Otwocka czytamy m.in. (…) Wśród dokumentacji konkursowej przekazanej prezydentowi nie ma prawidłowo sporządzonych w/w oświadczeń (chodzi o oświadczenie, że przeciwko kandydatowi nie toczy się postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub postępowanie dyscyplinarne, że kandydat nie był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, że nie był karany zakazem pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi i karą dyscyplinarną i że posiada pełną zdolność do czynności prawnych oraz że korzysta z pełni praw publicznych - przyp. redakcji). Pisma załączone do dokumentacji w/w oświadczeń  nie zawierają wskazania, kto jest osobą składającą te oświadczenia (brak wskazania imienia i nazwiska oświadczającego). Na oświadczeniach widnieje jedynie nieczytelna parafa, na co wskazywano również w uwagach wniesionych w trakcie posiedzenia komisji konkursowej (pkt. VIII protokołu z posiedzenia komisji konkursowej). Z treści załączonych kopii dokumentów nie wynika również, kto poświadczył za ich zgodność - brak jest wskazania osoby poświadczającej z imienia i nazwiska. Dodatkowo, nie na każdej kopii w/w dokumentów widnieje poświadczenie za zgodność, a na części kopii naniesiono jedynie nieczytelną parafę.

Konkluzja rozporządzenia prezydenta w związku z tym jest następująca: (…) „wskazane nieprawidłowości dokumentacji kandydata winny stanowić podstawę do niedopuszczenia kandydata do dalszego postępowania konkursowego”.

I nie byłoby w tym nic dziwnego, bo takie sytuacje przy wyłanianiu kandydatów w trybie konkursowym się zdarzają, gdyby nie fakt, że spotkało się to z nieoczekiwanymi komentarzami ze strony radnych koalicji rządzącej na sesji rady miejskiej w dn. 29 czerwca br. Co ciekawe, o dokumenty związane z konkursem poprosił również poseł na Sejm RP - Piotr Uściński  - reprezentujący Prawo i Sprawiedliwość. W jakim celu i po co - trudno powiedzieć… Próbowaliśmy podpytać o poselskie intencje radnego Krzysztofa Kłóska, który jest asystentem społecznym posła, ale nie znalazł czasu, aby nam odpowiedzieć. A szkoda, bo może te wyjaśnienia wniosłyby coś nowego w sprawie i rozwiałyby wątpliwości - moje i Czytelników.

11 czerwca br. konkurs na dyrektora Szkoły Podstawowej nr 8 w Otwocku został ogłoszony po raz drugi. I tym razem jednak nie udało się przeprowadzić procedury do końca, gdyż 3 lipca br., decyzją Zdzisława Sipiery, wojewody mazowieckiego (czyli organu nadzorczego), konkurs został zablokowany. W piśmie zawiadamiającym o wszczęciu postępowania nadzorczego wojewoda nie uzasadnił swojej decyzji, ograniczając się jedynie do podania podstawy prawnej stanowiącej przesłankę do wszczęcia postępowania w tej sprawie. Dlaczego wojewoda zastopował postępowanie konkursowe na dyrektora Szkoły Podstawowej Nr 8 - nie wiadomo. Trudno nawet spekulować, skoro w piśmie brak uzasadnienia takiego działania. Biorąc pod uwagę jednak wcześniejszą reakcję na konkurs otwockich radnych PiS oraz zainteresowanie nim posła Uścińskiego, cała sprawa nabiera rumieńców. Czyżby dyrektorem szkoły miała zostać osoba popierana przez to ugrupowanie? Czy w tej sytuacji niewyłonienie kandydata (poprzez zablokowanie konkursu przez wojewodę) oznacza, że została złamana zasada apolityczności szkół?

- Nie chciałbym wysuwać aż tak daleko idących wniosków - mówi Piotr Stefański, wiceprezydent Otwocka -  ale to jest chyba pierwszy przypadek w historii miasta, żeby aż tyle osób i tak wysoko postawionych interesowało się tą sprawą. Wybór dyrektora szkoły powinien leżeć w gestii miasta i jego mieszkańców. Zrozumiałbym sytuację, gdyby rodzice dzieci z tej szkoły składali protest w sprawie wyboru dyrektora, nie zgadzając się z decyzją prezydenta, ale takie zachowanie organu nadzorczego i posła daje wiele do myślenia.

Wyjaśnijmy dla porządku… To prezydent jest podmiotem, któremu zostały powierzone kompetencje do podejmowania wszystkich czynności związanych z obsadzaniem stanowisk dyrektorów w szkołach publicznych prowadzonych przez gminę. Oznacza to, że prezydent jako organ prowadzący szkołę ogłasza konkurs na stanowisko dyrektora, a co za tym idzie - jest również uprawniony do jego unieważnienia w sytuacji, kiedy przedłożona aplikacja na to stanowisko nie spełnia wymogów określonych w rozporządzeniu do ustawy. Co by nie mówić, prezydent działa więc w tej sprawie prawidłowo i zgodnie z literą prawa.

Przepisy mówią wyraźnie: wśród wymaganych dokumentów składanych w konkursie na dyrektora szkoły znajdują się różnego rodzaju oświadczenia kandydata, jak również oryginały lub poświadczone przez kandydata za zgodność z oryginałem kopie dokumentów (§1 ust. 2 pkt 4 ww. rozporządzenia). Oferta nie zawierająca wszystkich dokumentów wskazanych w ogłoszeniu, skutkuje odmową dopuszczenia kandydata do konkursu na dyrektora szkoły. Taką interpretację przepisów przyjmuje też Naczelny Sąd Administracyjny w podobnych przypadkach. Jasne? Dla mnie tak!

Dlaczego więc wojewoda jako organ nadzorczy blokuje dalszą procedurę wyłaniania kandydata na stanowisko dyrektora Szkoły Podstawowej Nr 8 w Otwocku i czemu ma służyć wszczęcie postępowania nadzorczego? Pytania bez odpowiedzi...

Andrzej Idziak