Obrączkowanie ptaków

Młodzi ornitolodzy z Nadleśnictwa Celestynów 17 lutego obrączkowali kilkanaście różnych gatunkowo młodych ptaków, a tą doroczną czynnością postanowili zainteresować dzieci i dorosłych.

W Centrum Edukacji Leśnej wcześnie rano rozpoczęła się procedura obrączkowania, powiązana ze skrupulatnym opisem każdego ptaka. Kiedy wszystkie dane, łącznie z numerem obrączki, zostały zapisane, ptak był wypuszczany. Ptaki obrączkował ornitolog Mateusz Grzębkowski, a przy rejestrowaniu ptaków pomagali pracownicy Nadleśnictwa: Kamil Żołądek – specjalista ds. edukacji leśnej, Jakub Kruchelski – referent ds. edukacji leśnej i Szymon Wojtyszyn – referent ds. edukacji leśnej.

- Pierwotnym założeniem obrączkowania ptaków było poznanie ich wędrówek: dokąd lecą, jak długo trwa wędrówka i w jakim przebiega okresie. Żeby się tego dowiedzieć, zaobrączkowany ptak musi nam „dać” wiadomość powrotną – tłumaczył zebranym dzieciom i ich opiekunom młody obrączkarz, Mateusz Grzębkowski. -  Oczywiście polega to na tym, że informację przekazuje nie sam ptak, lecz ktoś, kto albo znajduje martwego ptaka z obrączką, albo chwyta takiego ptaka, albo - co ostatnio jest częste - obrączka zostaje odczytana bez chwytania ptaka, na przykład przy użyciu lornetki. Ponadto dane z obrączkowania dają nam informacje na temat tego, jak długo żyją różne gatunki ptaków. Dzięki najnowszym badaniom statystycznym możemy także badać, jak wygląda przeżywalność ptaków od momentu opuszczenia przez nie gniazda oraz jak zmienia się ona w czasie. Tego typu dane są bardzo cenne dla ochrony ptaków, ponieważ mogą nas ostrzec, że w populacji dzieje się coś nie tak.

O ile obrączkować mogą nieliczni, o tyle wiadomości powrotne może dostarczać każdy. Za informację udzieloną o obrączkowanym ptaku centrala obrączkowania odeśle nam informacje na temat tego, kto, gdzie i kiedy naszego ptaka obrączkował, a jeśli były po drodze inne jego stwierdzenia, to także informacje na ich temat. Niekiedy można otrzymać całą historię o ptaku, którego widzieliśmy. I jeszcze jedno! Ponieważ ptaki są różnej wielkości, więc i obrączki mają wiele rozmiarów. Ptaki są chwytane w różnego rodzaju pułapki i sieci ornitologiczne. Chwytanie i obrączkowanie mogą przeprowadzać tylko i wyłącznie licencjonowani obrączkarze. Licencje na podstawie zdanego (bardzo trudnego) egzaminu wydaje Krajowa Centrala Obrączkowania Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Gdańsku. Centrala ta jest jedyną tego rodzaju placówką w Polsce i to ona zarządza obrączkowaniem. Stąd na polskich obrączkach oprócz indywidualnego numeru widnieje napis „POLAND GDANSK” niezależnie od miejsca gdzie ptak był obrączkowany. W Polsce mamy obecnie około 400 obrączkarzy, z czego około połowa posiada uprawnienia do obrączkowania wszystkich gatunków ptaków.

W przypadku zaobserwowania ptaka z obrączką wiadomość można przesłać wypełniając formularz na stronie POLRING'u http://ring.stornit.gda.pl/Stw.aspx lub pocztą zwykłą na adres: Stacja Ornitologiczna Muzeum i Instytutu Zoologii PAN ul. Nadwiślańska 108, 80-680 Gdańsk 40.

Andrzej Kamiński