Osieck miasto - wczoraj i dziś

Z nastaniem 2024 roku Osieck - siedziba najmniejszej gminy powiatu otwockiego - po półtorawiecznej przerwie znów stanie się miastem. Mieszkańcy wspólnie w sylwestra będą świętować odzyskanie praw miejskich z nadzieją na bardziej dynamiczny rozwój. Zobacz jak wyglądał wczoraj i jak dziś.

Osieck w swoich początkach leżał w środku Puszczy Osieckiej, gdzie na łowy przyjeżdżali książęta mazowieccy. Miastem został dzięki nadaniu praw przez króla Zygmunta Augusta ok. polowy XVI wieku. Potem przez trzy stulecia cieszył się statusem miasta. Był nawet starostwem.  W drugiej połowie XVIII w. należał do grona 20 największych miast Mazowsza! Aż do czasów powstania styczniowego, po którym za karę przez cara Osieck został zdegradowany na osadę miejską. Od końca XIX wieku, przez XX - coraz bardziej ustępował kroku nowym miejscowościom usadowionym przy linii kolejowej - jak Celestynów i Otwock. 

Ale mając tak bogatą historię, ma też ambicje rozwoju - w tym mają pomóc też pomóc odzyskane prawa miejskie…

Miasteczko Osieczko

czyli Osieck opisany przez lustratorów Króla Jegomości circa 1569  (pisownia współczesna):

Puszcza Osiecka ma uroczyska różne. Pierwsze uroczysko Gocław (...). Potem sa drugie uroczyska ku Garwolinowi, jak Krzywy Las, Michodzianie, Ługowe Kąty, Strzeszów, Kazków, a to uroczysko największe. Jest go wzdłuz trzy mile, a dwie wszerz. (...) Po tym są drugie uroczyska. Las Łokietek od Czeleżowskiej drogi i Okołek Mały, na których uroczyskach, Osieck, miasteczko zasiadło, na które wymierzono włók chełmińskich 23, a na wójtostwo włók 3. Za Zwierzyńcem jest las, który zwą Gost, także do Osiecka należy, w którym drzewa jest dosyć olszowego, dębowego, jesionowego, świerkowego… (Żródło: “Puszcze i lasy królewskie województw płockiego i mazowieckiego podług lustracji z r. 1569”, Witold Pracki, ca 1868-1944)

W XVIII wieku Osieck był 14 największym miastem Mazowsza (spośród 71 miast). Pod koniec XIX w. miał ok. 1800 mieszkańców, przeszło 160 domów, 2500 mrg. gruntów mieszczańskich (wg Wielkiej encyklopedii powszechnej ilustrowanej z 1892). Powyższa mapa autorstwa Friedricha H. Handtke została wydana po 1850 r. (źródło: Polona).  

Neogotycki, trójnawowy kościół parafialny pw. św. Andrzeja i Bartłomieja powstał w latach 1902-08 według projektu Stefana Szyllera.

Dzisiejszy Osieck w pigułce

Obecnie Osieck liczy ok. 1000 mieszkańców (wg danych GUS z 2021 - dokładnie 1099). Od końca XX w. liczba mieszkańców wzrosła o ponad 20%. 

Miejscowość jest siedzibą gminy Osieck, którą w ostatnich latach rządzi wójt Karolina Zowczak - wkrótce zaś burmistrzyni.

W roku 2022 swoją w Osiecku było zarejstrowanych 118 podmiotów gospodarczych - mikro-małych i średnich przedsiębiorstw. Tych pierwszych najwięcej - bowiem 90 z nich to była jednoosobowa działalność gospodarcza. W tymże roku zarejestrowano 8 nowych podmiotów, a 3 podmioty zostały wyrejestrowane. 

Najbardziej popularne formy przedsiębiorczości to: handel hurtowy i detaliczny, następnie naprawa pojazdów samochodowych i motocykli oraz budownictwo.Tylko niecałe 2 procent z grona osieckich przedsiębiorców deklarowało działalność w dziedzinach: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo (wg rejestru Regon).

W miejscowości znajduje się:

- jedna szkoła podstawowa - we wrześniu 2022 r. do SP im. Powstańców Styczniowych w Osiecku uczęszczało 276 uczniów uczących się w 15 oddziałach (wg Raport o stanie gminy Osieck 2022)

- jedna biblioteka (z dwoma filiami) z księgozbiór liczącym ponad 10 tys. wolumenów

-  4 zabytkowe obiekty wpisane do rejestru zabytków: kaplica z XVIII w., kaplica z XIX w. , kościół z 1902 - 1909 oraz plebania z 1897 r.

- 1 pomnik przyrody (ok. 300-letni dąb szypułkowy), torfowiskowy rezerwat przyrody (Szerokie Bagno), obszar chronionego krajobrazu i 24 użytki ekologiczne

- Przez Osieck przebiegają cztery drogi wojewódzkie: DW 739, 805, 862 i 879 oraz jedna linia kolejowa nr 12: Skierniewice - Łuków.