Otwock. Wspomnienia o Powstaniu Styczniowym przy mogile powstańców nad Świdrem

22 stycznia 2025 roku po raz 22. odbyło się spotkanie przy mogile powstańców w Emowie, zorganizowane z okazji 162. rocznicy wybuchu powstania styczniowego. Uczestnicy wyruszyli ze sztandarami i pochodniami spod Klubu Mlądz w Otwocku, kierując się do mogiły powstańczej w pobliskim lesie nad rzeką Świder. Wydarzenie było nie tylko okazją do oddania hołdu bohaterom narodowym, ale także do refleksji nad ich poświęceniem.

Na miejscu uroczystość poprowadził Tomasz Żurawski z Projektu Historycznego Konspiracja, który przypomniał o wydarzeniach związanych z powstaniem styczniowym na terenach dawnego powiatu stanisławowskiego. To właśnie na tych ziemiach, obecnie należących m.in do powiatów otwockiego i mińskiego, miały miejsce liczne starcia powstańców z wojskami zaborczymi.

Odczytanie Manifestu Tymczasowego Rządu Narodowego

Kolejnym punktem programu było odczytanie Manifestu Tymczasowego Rządu Narodowego przez Huberta Bojarskiego. Dokument ten, ogłoszony 22 stycznia 1863 roku, stanowił początek największego w XIX wieku polskiego zrywu narodowego.

Najważniejszym momentem uroczystości był Apel Pamięci, podczas którego wybrzmiały nazwiska dowódców, weteranów oraz lokalizacje bitew i mogił powstańczych. Po raz pierwszy w historii obchodów przedstawiono wizualizacje w postaci portretów, map i fotografii, co dodało Apelowi szczególnej wagi. Uczestnicy nie kryli wzruszenia, gdy w cichym, wieczornym lesie pojawiły się obrazy przypominające wydarzenia sprzed 162 lat.

Pomimo że rocznica przypadła w środek tygodnia, w obchodach wzięło udział wielu mieszkańców i gości. Obecni byli przedstawiciele władz Otwocka oraz gmin Wiązowna i Dębe Wielkie. Prezydent Otwocka, Jarosław Margielski, podkreślił, że powstanie styczniowe było fundamentem walki o niepodległą Polskę. „Nie byłoby wolnej Polski w 1918 roku, gdyby nie zryw powstańców styczniowych” – powiedział.

Jak z kolei zauważyła Anna Sikora, zastępca wójta gminy Wiązowna, z lekcji historii wszyscy pamiętamy o takich postaciach jak Romuald Traugutt. Jednak dzięki wydarzeniom takim jak to w Emowie pamiętamy też o lokalnych bohaterach i ich wkładzie w walkę o wolność.  

Po oficjalnych przemówieniach i złożeniu kwiatów nastąpiła salwa honorowa. Następnie uczestnicy powrócili na teren Klubu Mlądz, gdzie przy ognisku można było porozmawiać i podzielić się wspomnieniami.

Tomasz Żurawski przypomniał, że uroczystości w Emowie organizowane są od 22 lat. Ich inicjatorem był Paweł Ajdacki, który wraz z grupą pasjonatów w 2003 roku odnalazł zapomnianą mogiłę powstańczą i przywrócił jej należny szacunek. Od tamtego czasu miejsce to stało się symbolem pamięci i patriotyzmu.

Zapowiedź kolejnych obchodów

Obchody zakończono zapowiedzią kolejnego spotkania za rok, w tej samej porze, aby ponownie oddać hołd bohaterom, którzy walczyli o niepodległą Polskę.