"Otwockie" mosty na Świdrze

Dzisiejsze miasto Otwock weszło na arenę dziejów jako niewielka stacyjka kolejowa (o tej samej nazwie) dokładnie 29 sierpnia 1877 r. Położenie w bezpośredniej bliskości Świdra spowodowało że stałe przeprawy przez tą rzekę stały się bardzo ważne dla jego rozwoju.

Śledząc tylko historię od 1800 r. okazuje się że tych mostów na Świdrze było całkiem sporo. Ich przegląd zaczniemy od zachodu.

Świdry Wielkie to prawdopodobnie najstarsza część Otwocka a co za tym idzie to tutaj pewnie stanął pierwszy most na rzece. Jest on zaznaczony na austriackiej mapie topograficznej West Gallicien z 1804 r. Kilka lat później spłonął on podczas wojny polsko-austriackiej w 1809 r. O jego zniszczeniu możemy przeczytać w "Popiołach" Żeromskiego w rozdziale "Szaniec".

Kolejny most wybudowano na północ od Świdrów w miejscu młyna wodnego - i tak zostało już do dzisiaj. Śladów tego pierwszego mostu należy szukać ok. 400 m na południe od dzisiejszego mostu w ciągu ul. Kraszewskiego.

Kolejny drewniany most stał pomiędzy dzisiejszymi ulicami Brzozową (Świder) i Aleją Przyszłości (Józefów). Jest on zaznaczony na mapie Świdra dołączonej do słynnego przewodnika po Otwocku autorstwa Edmunda Diehla z 1893 r. Most ten nie zachował się. Kolejna rzeczna przeprawa to wybudowany w latach 1912-1914 żelbetonowy most kolejki wąskotorowej, który pełni dzisiaj funkcje przeprawy pieszo-rowerowej w ciągu ul. Turystycznej. Od tego miejsca "przeprawa goni przeprawę".

300 m dalej na wschód znajduje się żelbetonowy most w ciągu ul. Kołłątaja, który służy mieszkańcom już od lat 60. ubiegłego wieku. 150 m na wschód, w ciągu ul. Górnej stał drewniany most, który został rozebrany w momencie oddania wcześniej wspomnianego mostu żelbetonowego. Po kolejnych 100 m mamy most kolejowy służący mieszkańcom linii otwockiej od 1877 r. (właściwie to jest to już 4 most kolejowy w tym miejscu). Po jego północno-wschodniej stronie znajduje się najmłodszy z mostów - "Most im. 100-lecia Odzyskania Niepodległości" jak sama nazwa wskazuje oddany do użytku w 2018 r.

Kolejne dwie przeprawy mostowe w 1804 r. znajdowały się w Mlądzu - jedna przy nieistniejącym już młynie (ul. Młyńska) a druga w ciągu ul. Rzecznej. W drugiej połowie XIX w. w Mlądzu wzniesiono drewniany most na wysokości ul. Bocianiej. Służył on do lat 60. ubiegłego wieku kiedy to został zastąpiony mostem w ciągu ul. Mostowej.

Zapomnianą przeprawą nad Świdrem jest nieistniejący już drewniany most (widniejący na mapie z 1804 r.) w Rudce. Ta sama mapa z 1804 r. pokazuje też że most na Świdrze istniał w miejscu gdzie dzisiaj jest most im. św. Antoniego. Pierwotnie został on rozebrany po wybudowaniu mostu w ciągu szosy lubelskiej i powrócił na swoje miejsce dopiero kilkadziesiąt lat temu. Ostatnią przeprawą, o której trzeba wspomnieć to most w ciągu traktu lubelskiego. Pierwszy powstał już w 1836 r. jak wytyczano trakt. Od tamtego czasu w tym miejscu było kilka konstrukcji. Ostatnio, podczas budowy trasy S17 dobudowano most autostradowy, pozostawiając stary, przedwojenny, jako most na drodze serwisowej.

Dla uściślenia warto jeszcze dodać, że na Świdrze było też kilka kładek tylko dla pieszych ale miały one charakter wybitnie tymczasowy i ulegały często zniszczeniu.