Połowiczny strajk nauczycieli - relacja z powiatu otwockiego

Protest nauczycieli 31 marca wykazał, że środowisko jest podzielone. Skłócone przez PiS jak cała Polska. Niezdolne stanąć w obronie systemu kształcenia naszych dzieci, a nawet w imię swoich interesów ekonomicznych. Tym większy szacunek należy się tym nauczycielom, którzy, podejmując osamotniony strajk, heroicznie sprzeciwili się zawierusze politycznej.

Średnio w kraju nie prowadziło zajęć dydaktycznych 40% szkół. W powiecie otwockim, jak w całej Polsce, system szkolny zostanie ,,przeorany” i bez pracy pozostanie 80 nauczycieli. Którzy? Może tu jest pies pogrzebany, czyli przyczyna nieuczestniczenia w akcji. By placówka przystąpiła do strajku, większość załogi musi opowiedzieć się za nim w referendum. Anonimowym, ale czy można mówić o głosowaniu tajnym, gdy w szkole pracują 33 osoby? W tak małej grupie, dobrze znającej się od lat, wiadome staje się, kto jak głosował. W dodatku w dniu strajku na biurku dyrektora ląduje imienna lista protestujących. Taka jest procedura.

Zdławiony strajk

– Gdy dowiedzieli się, że w dniu strajku rano daje się dyrektorowi imienną listę strajkujących, zwyczajnie przestraszyli się – tłumaczy rezygnację z akcji w gimnazjum i szkole podstawowej w Gliniance Bogumiła Majewska, radna z komisji oświaty gminy Wiązowna. Mimo zwycięstwa opcji strajkowej w referendum, w środę część pracowników  załamała się. W czwartek, w przeddzień akcji, nastroje były minorowe. W szkołach w Gliniance działa NSZZ „Solidarność”. Ściany w budynkach wyraźnie wskazują na realizację polityki historycznej PiS: murale o cichociemnych, wystawa o rtm. Pileckim. Broszurki na jego temat piętrzą się w pokoju nauczycielskim, gdzie kadra boi się rozmawiać z prasą. Dyrektorki: SP - Teresa Bąk i gimnazjum - Marzena Wróbel odmawiają komentarza, a reporter „iOtwock.info” zostaje wyproszony ze szkoły.

– My nie wywieraliśmy nacisków. Ludzie się miotają, czują się zagrożeni, w szczególności, gdy gimnazjum ma być likwidowane, a podstawówka rozbudowywana – ocenia Grażyna Kilbach ucząca w Gliniance.

W gminie Wiązowna, mimo życzliwej neutralności wójta i rady, nie stanęła żadna szkoła, podobnie w Osiecku. W Sobieniach-Jeziorach sztandar powiewa nad osamotnionym gimnazjum. Próżno oczekiwano tutaj wsparcia trzech podstawówek. W sąsiedniej gminie Celestynów protestują 4 placówki na 5 istniejących. Kto się wyłamał? Likwidowane gimnazjum... W Regucie strajkują wszyscy, czyli 13 pracowników. W celestynowskiej SP im. Batalionu Zośka 32 na 55 i są to wyłącznie nauczyciele. Personel pomocniczy nie przyłączył się.

– Za późno żeśmy się zebrali, by przystąpić do strajku. Wcześniej siedzieliśmy za cicho. Przyszłość placówki jest żadna – ocenia Grażyna Trzaskowska, pedagog w karczewskim gimnazjum, która w przededniu strajku zapisała się do ZNP. Pracownicy gimnazjum przegapiwszy termin referendum w sprawie własnego zatrudnienia, jednak w końcu ocknęli się. Ubrani na czarno, z plakietkami manifestowali udział w proteście.

– Trzeba wspierać koleżanki, pokazać jedność w zawodzie nauczycielskim. Jesteśmy królikami doświadczalnymi, jeśli chodzi o reformę i nie tyle my, co dzieci. Reforma celuje w dzieci, rodziców i nauczycieli – z zapałem wyjaśnia przewodnicząca Klubu Młodego Nauczyciela ZNP w naszym powiecie, Aneta Laskus z SP w Starej Wsi.

Rząd bije w wieś

– Reforma tworzy animozje na szczeblu lokalnym. Gimnazja wyrównywały szanse dzieci ze wsi. Angażowały się, są laureatami olimpiad. Były zajęcia dodatkowe: teatralne, chemiczne, SKS, wolontariat, zbieraliśmy na hospicjum – wylicza Urszula Trzaskowska, polonistka z karczewskiego gimnazjum. – Oburza nas kłamstwo MEN, że nauczyciele nie stracą pracy. Minister Maciej Kopeć nie kryje, że reforma ma cel polityczny. Nie zgadzamy się, by dzieciaki były wmanipulowane w politykę.

Tymczasem rząd umiejętnie skłóca środowisko nauczycielskie. W odpowiedzi na strajk zapowiada podwyżki płac, które ogłosi  w kwietniu. Zostanie też zróżnicowana subwencja oświatowa, ale kryteria są mgliste. Pewne jest tylko, że jedna szkoła dostanie więcej, inna mniej. Równocześnie ograniczane są kompetencje samorządu w kierowaniu szkołami. Po staremu ma je finansować, ale jeśli chodzi o budowę sieci szkół, arkusze organizacyjne to podległe rządowi kuratoria mają głos decydujący. Podobnie wygląda sytuacja w komisjach konkursowych wyłaniających dyrektorów. Minister Anna Zalewska stara się poróżnić samych nauczycieli, planując podwyżki tylko dla ,,tablicowych”. Z dwóch polonistek w szkole ta ucząca ortografii dostanie wyższą pensję od tej pracującej w bibliotece.

– Środowisko oświatowe ma dosyć tego, że każdy rząd ustanawia na stanowisku ministra edukacji osobę, która wykazuje swoiste „polityczne ADHD”. Każdy minister ma ogromną, niepohamowaną potrzebę zapisywania swoich kart w historii edukacji polskiej poprzez wprowadzanie zmian, zmian i jeszcze raz zmian – irytuje się Aneta Bartnicka (PSL) odpowiedzialna w Zarządzie Powiatu za szkolnictwo. – Środki finansowe, jakie na te reformy są przeznaczane, mogłyby zostać spożytkowane na rozbudowę i doposażenie infrastruktury szkolnej, jak i wspieranie kształcenia naszych dzieci i młodzieży.

– W grudniu, gdy jeździłyśmy na demonstracje do Warszawy, miałyśmy jeszcze nadzieję, że protest coś zmieni. Teraz już nie. Chcemy jednak pokazać społeczeństwu, że się z tą reformą nie zgadzamy – motywuje swój udział w proteście polonistka z SP nr 6 w Otwocku, Anna Siwek. W świetlicy - czynnej jak co dzień od 7.00 do 17.00-  bawi się 11-cioro dzieci. Ich rodzice pracują w Warszawie. Innymi uczniami zajęły się babcie albo -  w ramach samorzutnej pomocy sąsiedzkiej - niepracujące mamy. Magdalena Kruk, przewodnicząca komitetu strajkowego, widziała, jak kilkoro dzieci przyprowadził na boisko jeden z ojców. Szalały po bieżni i na placu zabaw. W sąsiedniej SP nr 1 dzieci jest troje. Jak zapewnia matematyk, Grzegorz Szarek, strajkujący byli przygotowani do zaopiekowania się większą gromadką.

Strach na lata

– Presję wywierali kuratorzy, dyrektorzy i NSZZ „Solidarność”, która od samego początku była przeciwna postulatom ZNP. W całości popiera proponowaną przez MEN reformę oświaty. Wywierała negatywny wpływ na pracowników oświaty – zauważa Przemysław Gręzak, prezes otwockiego oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego. W powiecie do strajku przystąpiły 24 szkoły, ledwo 47% istniejących. Na terenach wiejskich jeszcze słabiej, bo protestowało tylko 38%. Dlaczego? Nauczycielki z Celestynowa do obawy przed utratą pracy dodają polityczne opowiadanie się za obozem rządzącym, a także chęć załatwienia własnych interesów rękami innych. Wygodniccy też się wyłamali: jeśli nauczyciel ma w piątki 2 godziny lekcyjne, to na strajku musiałby spędzić osiem. Nie wiadomo w dodatku czy płatnych. Do tego nauczyciele stażyści mają umowy roczne, a więc można ich nie przedłużyć.

– Teraz tworzą się listy tych, co pracę zachowają i tych, którzy mogą ją utracić – konkluduje Bogumiła Majewska. W Celestynowie gimnazjum zostanie wcielone do SP. Jeszcze w roku szkolnym 2017/2018 wszyscy nauczyciele będą mieli pracę, jednak za półtora roku, w miarę wygaszania gimnazjum, cięcia nastąpią. Albo po etatach, albo po wypłatach (zmniejszony wymiar godzin). Tertium non datur. Dyrektor SP Anna Kędziorek, z najwyższą życzliwością odnosząca się do strajkujących koleżanek, nie będzie miała wyjścia. Podobnie jest w Zespole Szkolno-Gimnazjalnym w Wiązownie i w wielu miejscach naszego powiatu. Wójtowie w przededniu wyborów samorządowych nie będą brali na siebie odpowiedzialności za zwolnienia, do których doprowadza rząd centralny. A potem… Strach sparaliżuje lękliwych jeszcze na 2 lata. Tym większa więc chwała nieulękłym.

Tekst i zdjęcia: Manuel Ferreras-Tascón