Zatrucia grzybami – lekarz o objawach, leczeniu i profilaktyce

Sezon grzybowy w pełni, a wraz z nim rośnie ryzyko zatruć. Co roku w Polsce odnotowuje się kilkaset takich przypadków, z czego kilkadziesiąt wymaga leczenia na oddziałach intensywnej terapii. Najczęściej do szpitali trafiają pacjenci we wrześniu i październiku. O tym, jak rozpoznać objawy, jak wygląda leczenie i jak zapobiegać zatruciom, opowiada lek. Karol Rzadkowski, specjalista medycyny rodzinnej z Centrum Medycznego Med4Fit American Heart of Poland.

Najbardziej niebezpieczny jest muchomor sromotnikowy, odpowiedzialny za większość zgonów w Polsce. Ale także inne gatunki, takie jak lejówka śmiertelna, muchomor czerwony, piestrzenica czy zasłonak, mogą prowadzić do ciężkich uszkodzeń wątroby, nerek czy układu nerwowego.

Zatrucia mogą powodować różne zespoły kliniczne:

• sromotnikowy – nudności, wymioty, biegunka (po 6–24 godzinach), a następnie groźna niewydolność wątroby i nerek,

• muskarynowy – nadmierne pocenie, ślinotok, duszność, spowolnione tętno,

• muscymolowy – pobudzenie, omamy, drgawki,

• gyromitrowy – objawy grypopodobne, uszkodzenie wątroby, drgawki,

• orelaninowy – niewydolność nerek nawet po kilku dniach,

• koprynowy – reakcja przypominająca zatrucie alkoholem (zaczerwienienie, kołatanie serca, spadki ciśnienia).

Dzieci są szczególnie narażone na działanie toksyn, ponieważ mają mniejszą masę ciała i niedojrzały układ enzymatyczny.

Objawy, które powinny zaniepokoić:

• gwałtowne wymioty i biegunka,

• nadmierne ślinienie i pocenie,

• duszność, kaszel, spowolnione tętno,

• omamy, drgawki, splątanie,

• trudności z oddawaniem moczu.

W przypadku wystąpienia takich symptomów należy natychmiast wezwać pogotowie lub udać się do szpitala. Szybka reakcja zwiększa szanse na uratowanie zdrowia i życia.

Pierwszym krokiem w szpitalu jest wywiad – jakie grzyby spożyto, w jakiej ilości i kiedy wystąpiły objawy. Warto zabrać ze sobą resztki posiłku lub surowe grzyby.

W zależności od sytuacji lekarze mogą zastosować:

• płukanie żołądka i podanie węgla aktywowanego (gdy reakcja jest szybka),

• intensywne nawadnianie i wyrównywanie zaburzeń elektrolitowych,

• dializy przy uszkodzeniu nerek,

• przeszczep wątroby w najcięższych przypadkach.

Nie istnieje uniwersalna odtrutka na zatrucia grzybami. W niektórych sytuacjach stosuje się jednak konkretne antidota, np. sylibininę (przy zatruciu muchomorem sromotnikowym), atropinę (przy toksynach muskarynowych) czy witaminę B6 (przy piestrzenicy).

• Jedz tylko grzyby, co do których masz 100% pewności, że są jadalne.

• Nie podawaj grzybów małym dzieciom – ich organizm gorzej je trawi.

• Pamiętaj, że nawet grzyby jadalne są ciężkostrawne – traktuj je jako dodatek do diety, a nie podstawę posiłku.

Jak podsumowuje lek. Karol Rzadkowski:

Grzyby to smaczny i zdrowy dodatek do diety, ale nie warto ryzykować zdrowia i życia. W przypadku podejrzenia zatrucia zawsze liczy się szybka reakcja i kontakt z lekarzem.

[Ten grzyb jest jadalny i smaczny - to koźlarz czerwony, zwany też czerwoniakiem, osakiem, kraśniakiem. Fot. archiwum]

#zdrowie #zatruciegrzybami #profilaktyka #Otwock #bezpieczeństwo #medycyna