Który RIPOK, Sater czy Lekaro jest najbardziej winne smrodu?

Dla mieszkańców sąsiadującymi z dwoma ripokami, Sater i Lekaro mamy wiadomość: z końcem września 2015 została zakończona ekspertyza, która to w znacznym stopniu pokazuje problem, ale wciąż nie daje jasnej odpowiedzi.

  Od dłuższego czasu mieszkańcy Otwocka, głównie osiedli Świerk i Jabłonna, oraz mieszkający przy granicy z gminą Wiązowna przy ul . Narutowicza, skarżą się na smród pochodzący ze składowisk odpadów usytuowanych w okolicy. Jako głównego sprawcę uciążliwości odorowych mieszkańcy wskazują najczęściej Sater Otwock. W związku z tym prezydent miasta zlecił Laboratorium Ochrony Środowiska Instytutu Odlewnictwa w Krakowie przeprowadzenie pomiarów odorów wokół instalacji zagospodarowania odpadów komunalnych w mieście Otwock, czyli wokół wysypisk Sater i Lekaro. Znamy już wyniki tych pomiarów.   Badania rozpoczęto 15 czerwca 2015 r., zakończono zaś 30 września br. Pomiary zostały przeprowadzone za pomocą przenośnego urządzenia zwanego "elektronicznym nosem" (zNose4300), który pozwala praktycznie w czasie rzeczywistym na analizę pobranej próbki powietrza i identyfikację jakościową związków chemicznych z grupy alkanów o charakterystycznych zapachach. Próbki zostały pobrane bezpośrednio w terenie oraz za pomocą próbników, przez pracowników laboratorium oraz przy pomocy mieszkańców Otwocka.    Próbki były pobierane w kilkunastu punktach wzdłuż ulicy Narutowicza, na osiedlu Jabłonna (pełna lista poniżej). Odległości obu zakładów, PPHU Lekaro i SOK Sater Otwock od tych punktów były podobne.    Największe stężenia uciążliwych odorów zarejestrowano na terenie samego wysypiska Sater, następnie w okolicach ulic G. Narutowicza i Batalionów Chłopskich. Natomiast nie stwierdzono istotnych ilości związków zapachowych wokół zakładu Lekaro, ani na osiedlach Jabłonna i Świerk (nawet tych, które były dość mocne na terenie Satera). Przy czym jednak, jak podkreślane jest w raporcie - w dniach pobierania prób przez pracowników Instytutu Odlewnictwa zakład PPHU Lekaro nie pracował.     Według raportu, nawet gdy stężenia odorów są stosunkowo wysokie, to w zdecydowanej większości ich próg zapachowy jest wielokrotnie niższy od stężeń szkodliwych. Zidentyfikowane związki chemiczne obecne w powietrzu nie wykazują właściwości toksycznych, ale mogą być uciążliwe dla ludzi ze względów zapachowych. Dokładniej, te nieprzyjemne zapachy są wynikiem występowania względnie dużych ilości związków z grupy alkanów charakteryzujących się woniami oleistymi, drzewnymi, kwiatowymi, tłuszczowo-woskowymi, mydlanymi i dymnymi. Następnie zidentyfikowano także związki takie jak skatol i mirystycyna - kolejne raczej nieprzyjemne, ale niegroźne. Jedyne znalezione związki, które są wymieniane w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej jako szkodliwe i posiadają dopuszczalne stężenia, to pentanol i m-krezol. W pobranych próbkach zostały one jednak zidentyfikowane w ilościach śladowych.   Według autorów ekspertyzy składowisko odpadów komunalnych Sater jest na tyle oddalone od punktów pomiarów, w tym od osiedli Jabłonna i Świerk, że jest mało prawdopodobne, żeby odory powstające na wysypisku bezpośrednio docierały w te miejsca.     Jak więc tłumaczą uciążliwe zapachy gnębiące mieszkańców tych terenów?    Po pierwsze - smrody mogą być również produktem ubocznym produkcji istniejących w okolicy zakładów i spółek (Lekaro, Polmet). Gdy wieją wiatry wschodnie i południowo-wschodnie (co jest tu dość rzadkie, bo w 60% przeważają wiatry zachodnie), mogą przynosić nieprzyjemne zapachy z tych zakładów. Gdy robiono pomiary, zakład Lekaro nie pracował, ale jak uważają autorzy raportu okresowo oba zakłady mogą się tak samo przyczyniać do smrodu.   Po drugie - rozprzestrzenianie się związków zapachowych w rejonie Otwocka ma związek z dużym zalesieniem i specyfiką wiejących tu wiatrów. Powstające w zakładach przemysłowych odory podczas wietrznych dni (których jest tu mniejszość) zostają zabsorbowane przez lasy. W okresach dużych różnic temperatur, lub wysokiej wilgotności, te zapachy są uwalniane powodując lokalnie wyjątkowo nieprzyjemne stężenia odorów. Sprzyjają temu dodatkowo torfowiska i tereny podmokłe powodujące duże różnice lokalnych warunków meteorologicznych.   Jak podkreślają na koniec autorzy raportu "zapach odczuwalny jest wypadkową mieszaniny zapachów pochodzących nie tylko od oznaczonych związków, lecz również związków nie identyfikowanych przez zastosowaną metodykę i aparaturę pomiarową. Źródłem odorów w rejonie Otwocka może być wiele obiektów, jednak na podstawie przeprowadzonych pomiarów nie da się jednoznacznie wskazać głównego emitora nieprzyjemnych zapachów".     Foto: John Nyberg/freeimages.com