Pomagają być najlepszym

Kiedy przysłuchujemy się rozmowom o ekonomii, czy to w telewizji, czy na radiowej antenie, nierzadko zdarza nam się usłyszeć hasło „przedsiębiorstwo społeczne”. Co się kryje pod tym pojęciem?

Otóż, mamy w tym przypadku do czynienia z podmiotem gospodarczym, który korzysta z narzędzi i technologii biznesu w celu osiągnięcia korzyści społecznych. Taki podmiot, chociaż funkcjonuje na wolnym rynku, nie skupia swojej działalności na wypracowywaniu maksymalnego zysku dla udziałowców, lecz koncentruje się na korzyściach społecznych w postaci dostarczania dobrej jakości usług publicznych, działania na rzecz rozwoju lokalnego lub przywracania godności i niezależności ekonomicznej osobom wykluczonym społecznie.

Przedsiębiorstwa społeczne działają pod różnymi markami i przyjmują różnorakie formy prawne, Mogą to być spółdzielnie socjalne, Zakłady Aktywności Zawodowej, Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych, spółki non-profit, spółdzielnie pracy, wzajemnościowe fundusze poręczeniowe i pożyczkowe (w tym  mikropożyczkowe), wreszcie organizacje pozarządowe, które prowadzą działalność gospodarczą lub działalność odpłatną pożytku publicznego w różnej formie i postaci. Aby mogły powstawać i skutecznie konkurować na rynku, potrzebują fachowego wsparcia i pomocy. Nie każdy potrafi napisać dobry biznes plan, zna się na rachunkowości lub marketingu, czy wie jak starać się o środki pomocowe z Funduszy Europejskich. Zamiast uczyć się na własnych błędach, lepiej zwrócić się po profesjonalne doradztwo do tzw. OWES-ów.

Czym są Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej, bo taka jest pełna nazwa tych struktur? Ogólnie rzecz biorąc, są to jednostki wspierające rozwój przedsiębiorczości społecznej. Ich zadaniem jest pomaganie w tworzeniu miejsc pracy dla osób, które z różnych powodów mają trudności na rynku pracy (osobom niepełnosprawnym, długotrwale bezrobotnym, uzależnionym, czy po prostu życiowo niezaradnym). Jeżeli ktoś nosi się z zamiarem założenia przedsiębiorstwa społecznego i nie wie jak się za to zabrać – pomoże mu w tym, przy czym całkowicie bezpłatnie OWES,  instytucja pierwszego kontaktu i pomocy dla podmiotów ekonomii społecznej. Jakiekolwiek obawy czy fałszywy „wstyd” są w tej sytuacji niewskazane, lepiej odłożyć je na bok i w pierwszej kolejności udać się do miejscowego OWES-u.

Na czym polega pomoc ze strony OWES-ów? Po pierwsze, okazują one wykwalifikowane wsparcie prawne i księgowe. Jest to więc specjalistyczna wiedza, którą ośrodki dzielą się ze swoimi klientami. Po drugie, oferują doradztwo w zakresie rozwoju. Początkujący przedsiębiorcy otrzymują profesjonalne poradnictwo w zakresie możliwości rozwoju i źródeł dofinansowania. Po trzecie – dostają tzw. usieciowienie czyli wpięcie nowego podmiotu do ogólnopolskich sieci kooperacji i wsparcia podmiotów ekonomii społecznej - partnerstw, ofert współpracy, inicjatyw samorządowych itp. Udzielają też dotacji bezzwrotnych na stworzenie miejsc pracy m.in. w spółdzielniach socjalnych.

Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej występują jako swoiści tutorzy podmiotów ekonomii społecznej. Osoby reprezentujące te ośrodki mają na swoim koncie znaczące osiągnięcia w działalności społecznej, w pracy na rzecz środowisku czy w branży, w której się specjalizują. Potrafią łączyć różne punkty widzenia i interesy. Są otwarci na pomysły, a działania przez nich podejmowane przynoszą trwałe, widoczne efekty i mają ponadlokalny charakter. Profesjonalizm w działaniu społecznym łączą z szerszą refleksją nad funkcjonowaniem społeczeństwa obywatelskiego i rolą liderów w społecznościach lokalnych. Potrafią krytycznie podchodzić do własnych działań i stale się rozwijają.

Zasadniczym problemem ekonomii społecznej jest wciąż dotarcie do osób, dla których ekonomia społeczna może być szansą. Chodzi w tym przypadku zwłaszcza o osoby trwale bezrobotne lub zagrożone wykluczeniem społecznym.

 - Motywacja w ludziach jest ogromna – twierdzą przedstawiciele OWES-ów – Musimy jednak docierać z informacją o możliwości pomocy - jak najgłębiej czyli nie tylko na poziomie gmin, ale i sołectw. Musimy również przedstawiać działające spółdzielnie socjalne w szerszym kontekście i w ten sposób zachęcać ludzi do interesowania się ich działalnością.

Co zrobić, aby skorzystać ze wsparcia OWES? Po pierwsze: podjąć decyzję o rozpoczęciu działalności w sferze ekonomii społecznej, po drugie: skontaktować się w tym celu z jednym z animatorów OWES. W przypadku powiatu otwockiego z Fundacją Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych (FISE), która ma swoją siedzibę w Warszawie, przy Pl. Konstytucji 5, lok. 14. Biuro jest czynne od poniedziałku do piątku w godz. 9.00-17.00. Kontakt telefoniczny pod numerem: 22 622 01 91, 622 16 87, e-mail: [email protected], www.owes.warszawa.pl

Na sukces podmiotu ekonomii społecznej na wolnym rynku ma wpływ wiele czynników, to oczywiste, że nie wszystkie nowopowstające przedsiębiorstwa społeczne wykorzystują swoją szansę. Ale faktem jest również to, że ze wsparciem udzielonym przez OWES, szanse na powodzenie takiego przedsięwzięcia i utrzymanie miejsc pracy rosną niewspółmiernie. Dobrym przykładem funkcjonującego przedsiębiorstwa społecznego na terenie Otwocka jest Spółdzielnia Socjalna Pracownia Rozwoju „Kalejdoskop”, pierwsze tego typu przedsiębiorstwo  stworzone w powiecie otwockim. Spółdzielnia powstała w 2013 roku i prowadzi na terenie miasta działalność edukacyjną i opiekuńczą. 6 czerwca br. podczas III Mazowieckich Spotkań z Ekonomią Społeczną została wyróżniona już po raz drugi znakiem Mazowieckiej Marki Ekonomii Społecznej. Małgorzata Cofała, prezes spółdzielni „Kalejdoskop” odebrała to wyróżnienie z rąk Elżbiety Lanc, Członka Zarządu Województwa Mazowieckiego. Uroczystość miała miejsce w Centrum Handlowym Blue City w Warszawie.

Andrzej Idziak