Przepisy UDT na 2025 rok – najważniejsze zasady dla operatorów wózków widłowych

Zmiany wprowadzone przez UDT w ostatnich latach zostawiły po sobie jeden ważny fakt: od 1 stycznia 2024 roku nie obowiązują już żadne stare, bezterminowe uprawnienia na wózki widłowe.

Kto chce legalnie pracować jako operator, musi posiadać kartę kwalifikacyjną z aktualną datą ważności. Dotyczy to zarówno dużych wózków widłowych, jak i elektrycznych wózków paletowych, jeśli unoszą ładunek powyżej 30 cm.

Nowe uprawnienia są czasowe:

• 10 lat – wózki widłowe i elektryczne wózki paletowe wysokiego podnoszenia
   
• 5 lat – wózki specjalizowane, np. z wysięgnikiem lub podestem dla operatora
   

Sam proces przedłużenia jest prosty i bezpłatny, ale wymaga złożenia wniosku z wyprzedzeniem oraz udokumentowania, że operator faktycznie pracował na danym rodzaju urządzenia. Jeśli ktoś spóźni się z formalnościami, może stracić legalne prawo do pracy aż do momentu ponownego zdania egzaminu.

Kiedy potrzebujesz uprawnień UDT, a kiedy nie?

Cała logika przepisów sprowadza się do jednego pytania:
Czy wózek ma mechaniczny napęd podnoszenia ładunku?

Jeśli tak – podlega pod dozór techniczny.
Jeśli podnosisz tylko siłą mięśni – jesteś poza systemem UDT.

Urządzenia niewymagające UDT:

1. Ręczne paleciaki – brak silnika i brak elektrycznego podnośnika. Wystarczy BHP i szkolenie stanowiskowe.
    
2. Elektryczne wózki unoszące do ok. 30 cm – mają napęd jazdy i podnoszenie elektryczne, ale wysokość jest zbyt mała, by uznać je za urządzenie wysokiego ryzyka. Obowiązuje wyłącznie szkolenie wewnętrzne + pisemne upoważnienie od pracodawcy.
    

Urządzenia wymagające UDT:

1. Elektryczne wózki paletowe podnoszące powyżej 30 cm – traktowane jak standardowe wózki widłowe.
    
2. Wózki widłowe czołowe, boczne, masztowe – niezależnie od źródła napędu (elektryczne, LPG, diesel).
    
3. Wózki specjalizowane – wysięgniki, platformy robocze i inne konstrukcje podwyższonego ryzyka.
    

W praktyce to właśnie granica 30 cm decyduje o tym, czy operator musi iść na kurs i egzamin.

Jak wygląda droga do zdobycia uprawnień?

Aby legalnie obsługiwać wózek podlegający pod UDT, trzeba spełnić cztery podstawowe warunki:

1. Ukończone 18 lat – bez wyjątków.
    
2. Orzeczenie lekarskie – potwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych.
    
3. Kurs w akredytowanym ośrodku – teoria, praktyka, zasady bezpieczeństwa.
    
4. Zdany egzamin UDT – część pisemna i część praktyczna na placu manewrowym.
    

Po pozytywnym wyniku egzaminu operator otrzymuje plastikową kartę kwalifikacyjną z określoną kategorią uprawnień i terminem ważności. Sam dokument to jednak nie wszystko. Przed rozpoczęciem pracy pracodawca musi wydać operatorowi pisemne upoważnienie do obsługi konkretnego modelu wózka. Bez tego dopuszczenie do pracy jest nielegalne, nawet jeśli operator posiada ważne UDT.

Kto odpowiada za brak uprawnień?

Konsekwencje są po obu stronach:

• operator ryzykuje mandat i odpowiedzialność w razie wypadku
   
• pracodawca naraża się na wysoką karę PIP
   
• w razie zdarzenia w pracy ubezpieczyciel może odmówić wypłaty świadczeń
   

Właśnie dlatego firmy coraz dokładniej sprawdzają dokumenty pracowników oraz pilnują terminów ich przedłużania.

Elektryczny wózek paletowy a UDT – kiedy trzeba je mieć?

To częste pytanie i najczęstsze źródło nieporozumień.
Zasada:

• elektryczny paleciak do 30 cm – bez UDT
   
• elektryczny wózek paletowy powyżej 30 cm – pełne uprawnienia UDT
   

Dla wielu magazynów ma to ogromne znaczenie, bo zmienia wymagania rekrutacyjne i koszty szkolenia pracowników.

Podsumowanie najważniejszych zasad UDT 2025

• Nie ma już bezterminowych uprawnień – wszystkie wygasły 1.01.2024.
• Każdy wózek z mechanicznym podnoszeniem wymaga uprawnień UDT.
• Elektryczne wózki unoszące do 30 cm są poza systemem UDT.
• Uprawnienia są ważne 5 lub 10 lat, zależnie od typu urządzenia.
• Przedłużenie dokumentu jest bezpłatne, ale wymaga złożenia wniosku z wyprzedzeniem.
• Uprawnienia UDT + badania lekarskie + upoważnienie od pracodawcy = pełna legalność.